Space News Report – 03.10.2012

Μεστό από αστρονομικές ειδήσεις το Space News Report αυτής της εβδομάδας. Το Curiosity ακόμα δεν έφτασε καλά-καλά στον Άρη και φωτογράφισε τις αρχαίες ρεματιές του. Στο μεταξύ το Dawn έβαλε για τα καλά πλώρη για τη Δήμητρα, ένας ερασιτέχνης Έλληνας αστρονόμος κατάστρωσε έναν πρωτοποριακό χάρτη του Γανυμήδη ενώ μια επαγγελματίας Ελληνίδα αστροφυσικός αποκάλυψε ακόμα μερικά από τα μυστικά του Τιτάνα.

Space News Report, κάθε Τετάρτη στο Techblog.
————————————————————————————————————————————

Η είδηση για τις ρεματιές του Άρη, όπως μεταδόθηκε από το CNN.

Οι ρεματιές του Κόκκινου Πλανήτη
Σε ελάχιστο χρονικό διάστημα από την προσεδάφισή του, το ρομποτικό ρόβερ Curiosity της NASA έχει καταφέρει να εντυπωσιάσει με τις πρώτες ανακαλύψεις του στην επιφάνεια του Άρη. Ήδη κατάφερε να φωτογραφήσει την πρώτη «ρεματιά» του Κόκκινου Πλανήτη. Ασφαλώς έχουν ήδη προκύψει τεκμήρια για την παλαιότερη ύπαρξη τρεχούμενου νερού στην επιφάνεια του πλανήτη αλλά οι φωτογραφίες του Curiosity που απεικονίζουν αρχαίες εκτάσεις με χαλίκια και κροκάλες που παρασύρθηκαν από νερό, είναι οι πρώτες του είδους τους. Οι επιστήμονες μελετούν τις φωτογραφίες των πετρών που έχουν συγκολληθεί αποτελώντας ένα στρώμα «συγκριμάτων». Το μέγεθος και το σχήμα τους θα αποκαλύψουν πληροφορίες για την ταχύτητα και την έκταση αυτού του αρχαίου χειμάρρου. Σύμφωνα με τις προκαταρκτικές εκτιμήσεις, το νερό κινείτο με ταχύτητα γύρω στο 1 μέτρο το δευτερόλεπτο και η ρεματιά είχε βάθος από λίγα εκατοστά ως ένα μέτρο. Μέχρι σήμερα είχαν εκπονηθεί πολλές επιστημονικές εργασίες για τα πραγματικά «κανάλια του Άρη» στις οποίες είχαν διατυπωθεί πολλές διαφορετικές υποθέσεις και θεωρίες. Όμως τώρα είναι η πρώτη φορά που αντικρίζουμε αρειανές κροκάλες, δηλαδή πέτρες που μεταφέρθηκαν σε απόσταση χάρη στη ροή νερού. Η περιοχή της ρεματιάς βρίσκεται ανάμεσα στο βόρειο χείλος του κρατήρα Γκέιλ και τους πρόποδες του Όρους Σαρπ, ενός βουνού στο εσωτερικό του κρατήρα. Προγενέστερες φωτογραφίες από τροχιά είχαν δείξει διασπορά προσχώσεων, κάτι που σήμαινε ότι νερό είχε ρεύσει κάποτε στα χείλη του κρατήρα τα οποία είναι χαρακωμένα από πολλά κανάλια –κοίτες χειμάρρων. Οι κροκάλες που φωτογραφήθηκαν είναι στρογγυλεμένες, πράγμα που σημαίνει ότι μεταφέρθηκαν σε μεγάλη απόσταση.

————————————————————————————————————————————

Σύνοψη της αποστολής του Dawn (σε αφήγηση του Λέοναρντ Νιμόι για τους φαν του Star Trek).

Η «Αυγή» εν πλω για τη Δήμητρα
Πιο πέρα από την τροχιά του Κόκκινου Πλανήτη εκτείνεται η κυρίως ζώνη των αστεροειδών. Ένα άλλο διαστημόπλοιο της NASA εξερευνά τα αινιγματικά αυτά ουράνια σώματα εδώ και πολύ καιρό. Ο βολιστήρας Dawn (=Αυγή) μόλις ολοκλήρωσε την εξερεύνηση του αστεροειδούς (ή καλύτερα πρωτοπλανήτη) Εστία και έβαλε πλώρη για το νάνο πλανήτη Δήμητρα, κάτι που οι επιστήμονες της αποστολής αναμένουν με μεγάλη ανυπομονησία. Ο ρομποτικός πρεσβευτής της Γης στη ζώνη των αστεροειδών θα φτάσει στη Δήμητρα το 2015. Η περσυνή χρονιά ήταν μεστή από ανακαλύψεις σχετικά με την Εστία. Ήταν η πρώτη φορά που γήινο σκάφος είχε τεθεί σε πολύμηνη τροχιά γύρω από έναν κόσμο τον οποίο απλώς παρατηρούσαμε σαν θολό φωτεινό σημείο εδώ και δυο αιώνες. Ακολουθώντας μια περίπλοκη σπειροειδή τροχιά, το Dawn ταξιδεύει εδώ και πέντε χρόνια στο διάστημα. Χάρη στον πολύ μικρής ισχύος αλλά εξαιρετικά μεγάλης διάρκειας λειτουργίας κινητήρα του, που χρησιμοποιεί αέριο ξένο (Xe) το Dawn κινείται αργά αλλά σταθερά, έχοντας καταναλώσει μέχρι σήμερα μόνο 267 χιλιόγραμμα από το απόθεμα των καυσίμων του (που ανέρχεται συνολικά σε 425 χλγ). Μέχρι σήμερα έχει διανύσει μια συνολική απόσταση 3,5 δισεκ. χλμ. Αυτή τη στιγμή απέχει 160.000 χλμ από την Εστία και 62 εκατ. χλμ από τη Δήμητρα. Ταυτόχρονα απέχει 202 εκατομμύρια χιλιόμετρα από τη Γη. Αρχικά το Dawn θα εγκατέλειπε την τροχιά της Εστίας στις 26 του περασμένου Αυγούστου, αλλά ένα πρόβλημα στα γυροσκόπιά του ανέβαλε την αναχώρηση μέχρι τις 5 Σεπτεμβρίου. Το Dawn αναμένεται να φτάσει στη Δήμητρα το Φεβρουάριο του 2015, μόλις πέντε μήνες πριν την άφιξη του New Horizons στον Πλούτωνα. Έτσι το Dawn θα γίνει το πρώτο σκάφος που θα μελετήσει από κοντά ένα νάνο πλανήτη.

————————————————————————————————————————————

Ενδιαφέρον video που παρουσιάζει το πορτρέτο του Γανυμήδη.

Χάρτης του Γανυμήδη από Έλληνα ερασιτέχνη αστρονόμο!
Είναι περιττό να πούμε πως η εξέλιξη της τεχνολογίας έχει μεταβάλλει άρδην τη συμβολή των ερασιτεχνών αστρονόμων στο πεδίο γνώσης της Αστροφυσικής. Το να πούμε όμως πως ένας ερασιτέχνης αστρονόμος θα μπορούσε απλώς με ένα μικρό «τηλεσκοπιάκι», ένα κομπιούτερ και μια κάμερα να δημιουργήσει έναν χάρτη του αλβέδου (ανακλαστικότητας) ενός μακρινού δορυφόρου θα ακουγόταν λιγάκι παρατραβηγμένο. Όμως αυτό ακριβώς πραγματοποίησε ο συμπατριώτης μας ερασιτέχνης αστρονόμος Εμμανούηλ Καρδάσης, μέλος του Ελληνικού Συλλόγου Ερασιτεχνικής Αστρονομίας, ο οποίος, με ένα «χομπίστικο» τηλεσκόπιο διαμέτρου 11 ιντσών, μια κάμερα, έναν υπολογιστή και τις ικανότητες παρατήρησής του κατάφερε για πρώτη φορά να δημιουργήσει ένα χάρτη της ανακλαστικότητας (αλβέδου) του Γανυμήδη, μεγαλύτερου δορυφόρου του Δία. Ο άθλος του, δεν αποτελεί μόνο αχτίδα φωτός στο σκοτάδι και την κατήφεια των καιρών μας, αλλά δημιουργεί και νέες προοπτικές για τις μελλοντικές δυνατότητες συνεισφοράς της ερασιτεχνικής αστρονομίας παγκοσμίως. Το επίτευγμα του Καρδάση παρουσιάστηκε στις 27 Σεπτεμβρίου στη Μαδρίτη, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συνεδρίου Πλανητικής Επιστήμης. «Ο Γανυμήδης έχει μικροσκοπικό δίσκο», εξήγησε ο Καρδάσης, «συνεπώς ήταν καλό τεστ για την τεχνική μου. Αν εφάρμοζα τις ίδιες μεθόδους σε άλλους κόσμους, πχ στον ηφαιστειακό δορυφόρο Ιώ, θα μπορούσαμε να δούμε τις διακυμάνσεις της επιφάνειας. Τα επαγγελματικά αστεροσκοπεία μπορεί να δημιουργούν καλύτερες εικόνες, αλλά δεν μπορούν να παρακολουθήσουν το ραγδαία εξελισσόμενο και μεταλλασσόμενο σύμπαν». Για να καταστρώσει το χάρτη, ο συμπατριώτης μας ερασιτέχνης αστρονόμος προσάρμοσε μια κάμερα στο τηλεσκόπιό του και βιντεοσκόπησε το Γανυμήδη. Κατόπιν επέλεξε τα καθαρότερα πλάνα με αποτέλεσμα να προκύψει μια σειρά φωτογραφιών όταν οι ατμοσφαιρικές συνθήκες ήταν ευνοϊκότερες για παρατήρηση. Εν συνεχεία αυτές οι εικόνες βελτιώθηκαν με ειδικό λογισμικό.

————————————————————————————————————————————

Περιήγηση στον μυστηριώδη Τιτάνα. Στο τέλος του, ακούστε τον άνεμο που φυσά στην επιφάνειά του!

Μια Ελληνίδα αποκαλύπτει τα μυστικά του Τιτάνα
Στο ίδιο αστρονομικό συνέδριο πλανητικής επιστήμης στη Μαδρίτη, μια ακόμα συμπατριώτισσά μας παρουσίασε πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία για τον Τιτάνα, το μεγαλύτερο δορυφόρο του Κρόνου, έναν μακρινό όσο και συναρπαστικό κόσμο του Ηλιακού μας Συστήματος. Για την ακρίβεια η δρ Αθηνά Κουστένη του Αστεροσκοπείου Παρισιού-Μεντόν ανέλυσε δεδομένα που έχουν συλλεγεί εδώ και 30 χρόνια και ανακάλυψε ότι η εναλλαγή των εποχών στον Τιτάνα επηρεάζει τον κόσμο αυτό πολύ περισσότερο απ’ όσο πιστευόταν μέχρι σήμερα. Ας θυμίσουμε εδώ ότι ο Τιτάνας είναι ο μοναδικός κόσμος στο Ηλιακό μας Σύστημα που διαθέτει λίμνες με υγρό (αν και δεν πρόκειται για νερό αλλά υγρούς υδρογονάνθρακες), και ένα περίπλοκο μετεωρολογικό σύστημα. Ο βολιστήρας Cassini και η άκατος προσεδάφισης Hyugens αποκάλυψαν πολλά από τα μυστικά του Τιτάνα, η επιφάνεια του οποίου είναι αθέατη αφού ο δορυφόρος διαθέτει πυκνή και αδιαφανή ατμόσφαιρα. Η δρ Κουστένη εξηγεί: «Όπως συμβαίνει και με τη Γη, οι συνθήκες στον Τιτάνα αλλάζουν σύμφωνα με την εποχή. Παρατηρούμε διαφορές στη θερμοκρασία της ατμόσφαιρας, στη χημική σύσταση και τα μοτίβα κυκλοφορίας, ειδικά στους πόλους. Για παράδειγμα, οι λίμνες υδρογονανθράκων σχηματίζονται γύρω από το βόρειο πόλο στη διάρκεια του χειμώνα εξαιτίας των χαμηλότερων θερμοκρασιών και της συμπύκνωσης. Επίσης η αχλύς που περιβάλλει το βόρειο πόλο αραιώνει σημαντικά στη διάρκεια των ισημεριών εξαιτίας των μοτίβων κυκλοφορίας στην ατμόσφαιρα. Αυτά είναι εκπληκτικά επειδή δεν περιμέναμε να ανακαλύψουμε τέτοιες ραγδαίες μεταβολές, ειδικά στα βαθύτερα στρώματα της ατμόσφαιρας». Η βασική αιτία των κύκλων αυτών είναι η ηλιακή ακτινοβολία, παρότι ο Ήλιος απέχει 1,5 δισεκ. χλμ και η επιφανειακή θερμοκρασία του Τιτάνα είναι -180ο C. Ο άξονας περιστροφής του Τιτάνα έχει κλίση 27ο, σχετικά παρόμοιο με της Γης, συνεπώς ο δορυφόρος παρουσιάζει εναλλαγή εποχών.

————————————————————————————————————————————

www.vembos.gr

ΣΥΖΗΤΗΣΗ

Παρακολουθήστε τα σχόλια
Να ειδοποιηθώ όταν
guest

3 Σχόλια
παλαιότερο
νεώτερο
Inline Feedbacks
View all comments
Λεωνίδας

Οι έρευνες των ελλήνων ερασιτεχνών αστρονόμων, όντως μια αναλαμπή στο βαθύ σκοτάδι! Μια ακόμα απόδειξη του πώς Έλληνες μπορούν να διακριθούν στο εξωτερικό μέσω της έρευνάς τους, γιατί εκεί υπάρχει η υποδομή, η σοβαρότητα και η πρωτοβουλία για πρωτοποριακή έρευνα. Όμως κάτι τέτοια περιστατικά είναι επικίνδυνα για την υγεία τελικά, γιατί με κάνουν να κινδυνεύω να πεθάνω από το γέλια, κάθε φορά που ακούω το εγχώριο σύστημα εδώ, να μιλάει για ‘ανάπτυξη’ και ‘παραγωγή’! Το μόνο που (ανα)παράγουμε, είναι το κουραστικό, ξεχειλωμένο κλισέ του πώς είμαστε απόγονοι των γεννήτορων της επιστήμης… Κατά τ’αλλα η ηλιθιότητα καλά κρατεί. Ευτυχώς (ή δυστυχώς?), δεν είναι μόνο εγχώριο προνόμιο. Η ηλιθιότητα έχει φτάσει σε τέτοιο σημείο, όπου πλέον δεν μπορώ να διαβάσω ένα άρθρο ή να δω ένα βίντεο στο ίντερνετ σχετικά με την διαστημική εξερεύνηση, χωρίς να υποστώ το σοκ να εκτεθώ στα σχόλια των “ψαγμένων” και “υποψιασμένων”. Το πιο καινούριο περιστατικό αφορά το Curiosity, όπου παρακολουθώντας το τελευταίο mission update στη σελίδα του JPL στο youtube, σχετικά με τα νέα για την ανακάλυψη ρεματιών στον Άρη, οι συνήθεις ύποπτοι κατέκλυσαν στην κυριολεξία τη σελίδα του video σχολιάζοντας (με τις αστείρευτες επιστημονικές τους “γνώσεις”) πώς δεν είναι δυνατόν να διατηρηθούν υπολλείματα από ρεματιές… Συνέχεια »

Θανάσης Βέμπός

Αν πω πάλι ότι συμφωνώ απόλυτα, θα καταντήσω… βαρετός! Διάβασα ένα σχόλιο κάποιου μπαζόβλακα ότι ο Αρμστρονγκ δεν πήγε ποτέ στη Σελήνη διότι αν είχε πάει, σήμερα θα είχαμε στον Άρη ανθρώπους και όχι το Curiosity. “Ενάντια στην ανθρώπινη ηλιθιότητα, ακόμα και οι θεοί μάταια αγωνίζονται” (Σίλλερ).

Λεωνίδας

Θανάση δεν ξέρω πραγματικά τί να πώ πιά για όλη αυτή την κατάσταση! Στα ‘Φαντάσματα του διαστήματος’ γράφεις πως η κατάσταση αυτή όχι μόνο δεν θα υποχωρεί με την πάροδο του χρόνου, αλλά θα γιγαντώνεται. Συλλογική παράνοια σε όλη της τη μεγαλοπρέπεια! Δεν θέλω να ακούγομαι μελοδραματικός, αλλά ακόμα δεν έχω συνέλθει από το σοκ που μου προκάλεσαν αυτά που διάβαζα από τον κάθε λογής ηλίθιο, με αφορμή τον θάνατο του Νιλ Άρμστρονγκ. Θυμάμαι την στιγμή που διάβασα τα σχετικά νέα, και ξαφνικά ένιωσα σαν να δεχόμουν μια γροθιά στο στομάχι! Είναι διαφορετικό να γνωρίζεις οτι όλοι οι άνθρωποι κάποια στιγμή πεθαίνουν, και διαφορετικό να έρχεσαι αντιμέτωπος με αυτό. Δεν ήταν οτι πέθαινε απλά ένας άνθρωπος-σύμβολο. Είναι το οτι πέθαινε μια ολόκληρη εποχή μαζί του. Κατά μία έννοια, έφευγε σαν να μην υπήρξε ποτέ. Και διαβάζοντας όλη αυτή την ηλιθιότητα που αντίκρυσα με αφορμή αυτό το γεγονός, το ένιωσα σαν προσωπική προσβολή. Είναι κάτι τέτοιες ώρες που πραγματικά διερωτιέμαι αν αξίζει τελικά η ανθρωπότητα (αυτού του είδους) να επιβιώσει. Ίσως κάτι τέτοιο να είναι προσβολή για το ίδιο το Σύμπαν (γίνομαι πολύ κακός το ξέρω). Παρακολουθώ το τελευταίο διάστημα (σαν αντίδοτο!), τα επεισόδια του εκπληκτικού Star Trek: The next generation,… Συνέχεια »

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Business Space

Relativity Space: Στον “πάγο” η εκτόξευση του πρώτου εκτυπωμένου πυραύλου

Αναβάλλεται προσωρινά η πρώτη εμφάνιση του μοναδικού πυραύλου που παράγεται με τρισδιάστατη εκτύπωση από την καλιφορνέζικη Relativity Space.

Business Space SpaceX

Απέτυχε η εκτόξευση ιαπωνικού πυραύλου που θα ανταγωνιζόταν την Space X

Με απόλυτη αποτυχία στέφθηκε η πρώτη προσπάθεια της Ιαπωνίας να στείλει στο διάστημα έναν νέο, μεσαίας ανύψωσης πύραυλο, αφού ο κινητήρας δεύτερου σταδίου δεν αναφλέχθηκε όπως είχε προγραμματιστεί.

Business Space

Roscosmos: Τον Σεπτέμβριο επιστρέφουν αποκλεισμένοι κοσμοναύτες

Η διαστημική υπηρεσία Roscosmos ανακοίνωσε ότι η επιστροφή ενός αστροναύτη και δύο κοσμοναυτών, οι οποίοι είναι αποκλεισμένοι στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS).

Internet featured Space

ESA: Θέλει να βάλει σε χειμερία νάρκη αστροναύτες και να τους στείλει στον Άρη

Επιστήμονες του ESA ερευνούν τρόπους ώστε να αδρανοποιήσουν τον ανθρώπινο οργανισμό, μειώνοντας τις ανάγκες σε τροφή και οξυγόνο.