Η ρωσική ερευνητική επιτροπή προσδιόρισε την «αιτία θανάτου» του Phobos-Grunt: βαρέα ιόντα. Αυτό όμως δεν αποθαρρύνει τους Ρώσους που μιλούν για κοσμοναύτες στη Σελήνη ως το τέλος της δεκαετίας. Στο μεταξύ οι Αμερικανοί έδωσαν στη δημοσιότητα το πρώτο video από την αθέατη πλευρά της Σελήνης, οι Ιάπωνες στοχεύουν αστεροειδείς και οι Ιρανοί εκτοξεύουν τον τρίτο τους δορυφόρο.
Διαβάστε τα προηγούμενα Space News Report.
————————————————————————————————————————————
Η κοσμική ακτινοβολία «σκότωσε» το Phobos-Grunt
Ο ρωσικός βολιστήρας Phobos-Grunt που επρόκειτο να κατευθυνθεί προς τον Φόβο, το μεγαλύτερο δορυφόρο του Άρη, και ο οποίος βρήκε πρόσφατα άδοξο τέλος, χάθηκε επειδή η κοσμική ακτινοβολία προκάλεσε ανεπανόρθωτες βλάβες στον υπολογιστή του. Αυτό είναι το συμπέρασμα της ερευνητικής επιτροπής για τα αίτια της αποτυχίας, το οποίο ανακοινώθηκε την περασμένη Παρασκευή. Η επιτροπή δεν εντόπισε σφάλματα στον εξοπλισμό του διαστημοπλοίου. Η αξίας $165 εκατ. αποστολή εκτοξεύτηκε στις αρχές του περασμένου Νοεμβρίου αλλά παρέμεινε καθηλωμένη σε περιγήινη τροχιά –και ο βολιστήρας εισήλθε στην ατμόσφαιρα μερικές βδομάδες αργότερα και καταστράφηκε. Όλες οι προσπάθειες να αποκατασταθεί η επαφή απέβησαν άκαρπες και ό,τι απέμεινε από το σκάφος συνετρίβη στον Ειρηνικό Ωκεανό, δυτικά της Χιλής. Η ερευνητική επιτροπή, που συστάθηκε από την ρωσική Διαστημική Υπηρεσία, μελέτησε πάνω από 700 έγραφα που σχετίζονταν με την κατασκευή του Phobos-Grunt καθώς επίσης και τα τηλεμετρικά στοιχεία της βραχύβιας αποστολής του. Η επιτροπή ανακοίνωσε πως όλα τα συστήματα του βολιστήρα άντεξαν στα σκληρά τεστ στα οποία υποβλήθηκαν στη Γη και λειτούργησαν κανονικά στη διάρκεια της εκτόξευσης. Όμως ο βομβαρδισμός από βαρέα ιόντα (φορτισμένα σωματίδια) κατέστρεψε τον κώδικα σε δυο μονάδες του υπολογιστή, κι αυτό είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια του Phobos-Grunt. Πρόσφατα ο διευθυντής της Ρωσικής Διαστημικής Υπηρεσίας, Βλαντίμιρ Ποπόβκιν, ανακοίνωσε ότι η Ρωσία προτίθεται να επαναλάβει την αποστολή στο Φόβο εάν η Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία (ESA) αποφασίσει να μην συμμετάσχει στην σχεδιαζόμενη αποστολή Exo-Mars. Η αποστολή σχεδιαζόταν από ESA και NASA αλλά η τελευταία αποφάσισε πρόσφατα να περικόψει τη συμμετοχή της. Η Ρωσία έχει προσφερθεί να εκτοξεύσει συσκευές προς τον Άρη με έναν πύραυλο Proton το 2016.
————————————————————————————————————————————
Κοσμοναύτες στη Σελήνη ως το 2020;
Στο μεταξύ, ο Ποπόβκιν επανήλθε στο θέμα της επανδρωμένης πτήσης στην Σελήνη, στο οποίο είχε αναφερθεί πρόσφατα, λίγο μετά την αποτυχία του Phobos-Grunt. Σε μια συνέντευξη που παραχώρησε στον ρωσικό ραδιοσταθμό Ekho Moskvy, την περασμένη Πέμπτη, δήλωσε πως μια επανδρωμένη αποστολή στη Σελήνη θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί ως το 2020. «Σήμερα η επιστήμη είναι ώριμη για την εκμετάλλευση της Σελήνης», είπε. «Νομίζω πως μέχρι το 2020 ένας άνθρωπος θα μπορούσε να περπατήσει εκεί». Πρόσφατα η Ρωσία ανακοίνωσε κίνητρα για στρατολόγηση νέων κοσμοναυτών. Ο Ποπόβκιν είπε πως αυτό θα εστιαστεί στην προετοιμασία πληρωμάτων για μια αποστολή στη Σελήνη. Η «στρατολόγηση» θα είναι ανοιχτή για κάθε Ρώσο πολίτη με τα απαραίτητα επιστημονικά και ιατρικά διαπιστευτήρια. «Μπορώ να πω ότι αυτή η ομάδα κατά πάσα πιθανότητα θα εκπαιδευτεί για μια σεληνιακή αποστολή», τόνισε ο Ποπόβκιν. Στις 19 Ιανουαρίου ο επικεφαλής της Ρωσικής Διαστημικής Υπηρεσίας είχε ανακοινώσει πλάνα για ετοιμασία επανδρωμένων ερευνητικών βάσεων στη Σελήνη σε συνεργασία με ΗΠΑ και Ευρώπη. Η Ρωσία σχεδιάζει επίσης να αποστείλει δυο μη επανδρωμένες αποστολές στη Σελήνη ως το 2020, το Luna-Glob και το Luna-Resurs. Ωστόσο το χρονοδιάγραμμα των αποστολών ενδεχομένως να αναθεωρηθεί επειδή οι δυο βολιστήρες κατασκευάζονται με τις ίδιες τεχνολογίες που χρησιμοποιήθηκαν στην κακότυχη αποστολή Phobos-Grunt, συνεπώς θα είναι το ίδιο ευάλωτοι στην κοσμική ακτινοβολία. Η δήλωση του Ποπόβκιν συμπίπτει με αυτά που είπε ο Αμερικανός προεδρικός υποψήφιος Newt Gingrich (βλ. και προηγούμενο Space News Report – https://techblog.gr/spacenews/space-news-report-01-02-2012/). Στη δεκαετία του 1960 η Σοβιετική Ένωση είχε στα σκαριά ένα άκρως απόρρητο πρόγραμμα για επανδρωμένες αποστολές στη Σελήνη, το οποίο όμως ναυάγησε όταν ο γιγάντιος πυραυλικός φορέας Ν-1 απέτυχε τέσσερις φορές σε ισάριθμες εκτοξεύσεις στην περίοδο 1969-1972.
————————————————————————————————————————————
Το πρώτο video από την αθέατη πλευρά της Σελήνης
Κι έτσι η Σελήνη επανέρχεται ξανά –και δυναμικά- στο προσκήνιο. Μέσα σε όλα αυτά, η NASA έδωσε στη δημοσιότητα και το πρώτο βίντεο από την αθέατη πλευρά της Σελήνης, το οποίο τράβηξε ένας από τους δίδυμους αμερικανικούς βολιστήρες GRAIL (Gravity Recovery And Interior Laboratory) οι οποίοι βρίσκονται σε σεληνιακή τροχιά μελετώντας το βαρυτικό πεδίο του δορυφόρου μας. Οι δυο βολιστήρες ονομάζονται Ebb και Flow, και ο καθένας τους είναι εξοπλισμένος με την ειδική κάμερα MoonKAM. Τα πλάνα ελήφθησαν στις 19 Ιανουαρίου από το Ebb στο πλαίσιο ενός τεστ. Αργότερα προβλέπεται αντίστοιχη βιντεοσκόπηση και με την MoonKAM του Flow. Στο εν λόγω βίντεο, ο βόρειος πόλος της Σελήνης είναι ορατός στο πάνω μέρος της οθόνης καθώς το διαστημόπλοιο πετά προς τον νότιο πόλο. Ένας από τους πλέον εμφανείς σεληνογραφικούς σχηματισμούς είναι η Mare Orientalis (Ανατολική Θάλασσα), μια σκουρόχρωμη λεκάνη διαμέτρου 900 χλμ η οποία σχηματίστηκε πριν από δισεκατομμύρια χρόνια από μετεωρική πρόσκρουση. Το βίντεο τελειώνει με πλάνα από μια κακοτράχαλη περιοχή λίγο πριν τον νότιο σεληνιακό πόλο. Στα αριστερά του κέντρου, κοντά στο κάτω μέρος της οθόνης βρίσκεται ο διαμέτρου 149 χλμ κρατήρας Drygalski. Είναι αξιοσημείωτο ότι η MoonKAM είναι δημιούργημα φοιτητικών ομάδων αμερικανικών πανεπιστημίων με επικεφαλής την Sally Ride, την πρώτη Αμερικανίδα που ταξίδεψε στο διάστημα. Τα δίδυμα σκάφη εισήλθαν με επιτυχία σε περισελήνια τροχιά την παραμονή της Πρωτοχρονιάς. Λόγω «βαρυτικού κλειδώματος» η Σελήνη έχει μόνιμα στραμμένη προς τη Γη τη μια πλευρά της. Η αθέατη πλευρά ήταν άγνωστη μέχρι το 1959, οπότε ο σοβιετικός βολιστήρας Luna 3 την φωτογράφισε για πρώτη φορά. Οι πρώτοι άνθρωποι που την είδαν από μικρή απόσταση ήταν οι αστροναύτες του Apollo 8, τα Χριστούγεννα του 1968.
————————————————————————————————————————————
Οι Γιαπωνέζοι στους αστεροειδείς
Και ενώ Αμερικανοί και Ρώσοι έχουν στραμμένη την προσοχή τους στη Σελήνη, οι Γιαπωνέζοι έχουν εστιάσει τη δική τους στους αστεροειδείς. Συγκεκριμένα, σχεδιάζουν μια δεύτερη απόπειρα συλλογής γεωλογικών δειγμάτων από έναν κοντινό στη Γη αστεροειδή. Ο επιλεγείς αστεροειδής, ο 1999 JU3, αποτελεί ένα τέλειο δείγμα. Με βάση τα υπάρχοντα δεδομένα, είναι πλούσιος σε αρχέγονα υλικά –ιδιαίτερα σε οργανικά μόρια και ένυδρα ορυκτά από τις πρώτες εποχές του σχηματισμού του Ηλιακού μας Συστήματος. Αν η αποστολή στεφθεί από επιτυχία, θα αποκτήσουμε πολύ σημαντικές γνώσεις για την προέλευση του νερού και της ζωής στη Γη. Η εύρεση νερού σε αστεροειδείς και κομήτες αποτελεί σημαντικό πεδίο μελέτης και έρευνας της NASA αλλά και της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας (ESA). Αμερική και Ευρώπη σχεδιάζουν αποστολές περισυλλογής δειγμάτων από δυο αστεροειδείς τα επόμενα χρόνια, μέσω των βολιστήρων OSIRIS-REx (NASA) και Marco Polo-R (ESA). Και οι Γιαπωνέζοι όμως σπεύδουν να διεκδικήσουν κι αυτοί ένα κομμάτι από την «επιστημονική πίτα». Η Ιαπωνική Διαστημική Υπηρεσία (JAXA) σχεδιάζει μια αποστολή ως το 2014. Το 2003 είχε αποστείλει έναν βολιστήρα για να συλλέξει γεωλογικό δείγμα από έναν άλλο αστεροειδή κοντά στη Γη. Η αποστολή ήταν μερικώς επιτυχημένη, αφού ο μηχανισμός συλλογής δεν λειτούργησε όπως έπρεπε, πλην όμως όταν η κάψουλα επανόδου γύρισε στη Γη το 2010, οι επιστήμονες εξεπλάγησαν ευχάριστα ανακαλύπτοντας μέσα της μια μικρή ποσότητα σκόνης. Ο εμπλουτισμός της γνώσης σε ό,τι αφορά το εσωτερικό των αστεροειδών είναι κορυφαίας σημασίας και για έναν άλλο πολύ πρακτικό λόγο: για την ανάπτυξη αποτελεσματικής στρατηγικής παρεμπόδισης κάποιου από αυτούς που θα απειλούσε τη Γη.
————————————————————————————————————————————
Και νέο δορυφόρο εκτόξευσε το Ιράν
Την περασμένη Παρασκευή, το Ιράν εκτόξευσε τον τρίτο του δορυφόρο. Η πράξη αυτή φανερώνει ότι η διαστημική και πυραυλική τεχνολογία της ισλαμικής αυτής χώρας έχει εξελιχθεί σημαντικά –εν μέσω της διεθνούς έντασης για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, η οποία αυξάνεται διαρκώς. Ο δορυφόρος Navid εκτοξεύτηκε πριν τα χαράματα από μια στρατιωτική βάση στο βόρειο Ιράν. Ένας διώροφος πύραυλος Safir, ο οποίος είχε πιθανώς υποστεί τεχνολογικές τροποποιήσεις για να αυξηθεί η ανυψωτική του δυνατότητα, εκτόξευσε τον κυβόσχημο δορυφόρο σε χαμηλή τροχιά με ύψος που κυμαίνεται από 250 έως 370 χλμ. Η Τεχεράνη δεν ανακοίνωσε την ακριβή ώρα της εκτόξευσης, προφανώς για να μην αποκαλύψει πολλά στοιχεία για τις τροχιακές παραμέτρους του δορυφόρου. Ο ύψους 21 μ μέτρων πύραυλος Safir βασίζεται στο Shahab 3, το πλέον προηγμένο βαλλιστικό βλήμα ιρανικής κατασκευής. Το βεληνεκές ενός τέτοιου βλήματος είναι τέτοιο που φτάνει μέχρι την Κεντρική Ευρώπη. Ο βάρους 50 χιλιογράμμων Navid είναι ο μεγαλύτερος και βαρύτερος δορυφόρος που έχει εκτοξεύσει μέχρι σήμερα το Ιράν. Το 2009 και το 2011 η ισλαμική χώρα είχε εκτοξεύσει αντίστοιχα τον τηλεπικοινωνιακό δορυφόρο Omid και την πλατφόρμα παρατήρησης Rasad. Η εκτόξευση του Navid συνέπεσε με την διετή επέτειο της εκτόξευσης του Omid και πραγματοποιήθηκε εν μέσω των εορτασμών για την 32η επέτειο της Ισλαμικής Επανάστασης του Ιράν, το 1979. Το κρατικό Ειδησεογραφικό Πρακτορείο της Ισλαμικής Δημοκρατίας ανέφερε ότι ο Navid μεταφέρει κάμερα για παρατηρήσεις της Γης μεγάλης ευκρίνειας με σκοπό μετεωρολογικές μελέτες και έλεγχο φυσικών καταστροφών. Ωστόσο η κίνηση αυτή έδειξε ότι το Ιράν κατέχει πλέον ώριμη τεχνολογία τροχιακής κατασκοπείας. Και βεβαίως ένα έθνος που μπορεί να αποστέλλει φορτία σε τροχιά, έχει και τη δυνατότητα εκτόξευσης διηπειρωτικών κεφαλών –πυρηνικών ή άλλων.
————————————————————————————————————————————
Θανάσης Βέμπος
www.vembos.gr
Αν δεν έχει Decepticons στην αθέατη πλευρά της Σελήνης δεν λέει να πάμε…πάλι @@ μας έδειξε ο Michael Bay με τις ταινίες του…
@x-com, έτσι κι αλλιώς, γνώμη μου είναι ότι δεν πρόκειται να πάμε για πάρα πολλά χρόνια ακόμα. Έθιξες ένα πολύ σοβαρό θέμα το οποίο έχω εξετάσει πολλές φορές στο παρελθόν. Ενδεικτικά, παραθέτω ένα απόσπασμα απο το βιβλίο μου, “Τα Φαντάσματα του Διαστήματος”: “Οι καταπληκτικές επιτυχίες των αυτόματων βολιστήρων έχουν υπονομεύσει αποτελεσματικά την εικόνα και το κύρος των επανδρωμένων διαστημικών προγραμμάτων. Σήμερα ή Αμερική δεν ονειρεύεται να επιστρέψει στη Σελήνη –πόσο μάλλον να πάει στον Άρη. Έχοντας παρατηρήσει τόσα εντυπωσιακά πανοράματα από την επιφάνεια του Άρη, άραγε το ευρύ κοινό δεν έχει την αόριστη (αλλά καθοριστική) εντύπωση ότι έχουμε ήδη πάει εκεί; Με την συνωμοσιολογία και την υποβόσκουσα παράνοια να έχουν πάρει ύπουλα το πάνω χέρι, άραγε το ευρύ κοινό δεν έχει την αόριστη (αλλά καθοριστική) εντύπωση πως ακόμα και ό,τι έγινε στο παρελθόν, είναι ανούσιο και ‘τεχνητό’; Η ίδια η NASA κατάφερε να υπονομεύσει το ίδιο της το όραμα με τις θαυμάσιες καλλιτεχνικές της αναπαραστάσεις. Μια μικρή έρευνα στο Διαδίκτυο αρκεί για να ανακαλύψετε θαυμάσια video CGI, που απεικονίζουν την κατάκτηση της Σελήνης, του Άρη και των αστεροειδών, δίνοντας την εντύπωση video που γυρίστηκαν επί τόπου. Νομίζετε πως είναι λίγοι εκείνοι που έχουν την αόριστη εντύπωση πως έχουμε ήδη πάει… Συνέχεια »
Το έχω διαβάσει το βιβλίο και ήταν πάρα πολύ καλό. Επίσης αν ανακαλυφθεί πότε κάποιος άλλος τρόπος για ταξίδια στο διάστημα, πέραν της πυραυλικής τεχνολογίας, καλά θα ήταν.
@x-com. Ευχαριστώ. Πράγματι, αν δεν ανακαλυφθεί κάποιος οικονομικός και ασφαλής τρόπος διαστημικού ταξιδιού, ο άνθρωπος είναι καταδικασμένος να μείνει earthbound για πάντα.
100 και πλέον χρόνια μετά την εφεύρεση του αυτοκινήτου, του αεροπλάνου και 70 μετά τους πυραύλους, εξακολουθούμε να χρησιμοποιούμε κινητήρες με… βενζίνη ή πετρέλαιο ή άλλα ορυκτά/χημικά καύσιμα, ρυπαίνοντας και καθυστερώντας ασύστολα, γεμίζοντας το άπληστο στομάχι των μαχαραγιάδων του μαύρου ή του όποιου χρυσού. Αν δεν βρούν ένα τρόπο να βγάζουν κέρδος οι εταιρείες δεν πρόκειται να δούμε ανθρώπους πιο μακρυά από το Διαστημικό Σταθμό, εκτός κι αν κινδυνεύσει να καταστραφεί η Γή και έχουν οι Αμερικανοί κάποιο υλοποιήσιμο σχέδιο εκτάκτου ανάγκης -για λίγους- στο συρτάρι. Μάλλον είναι πιθανότερο να φιλοξενήσει η Γή εξωγήινους παρά να βρούν και να “πατήσουν” οι άνθρωποι “Νέα Γή”. Άλλωστε με τόσους δυνητικά “κατοικήσιμους” εξωπλανήτες που ανακαλύπτονται καθημερινά είναι…σαν να έχουμε πάει εκεί!!!
Σε πιο…γήινο πεδίο το ενδιαφέρον είναι το πυραυλικό/πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και πώς μπορούν χώρες με τόσες αντιθέσεις (φτώχεια, θεοκρατικό καθεστώς, θρησκευτικός φανατισμός, βασανιστήρια, πολιτικές διώξεις, κλπ) να κάνουν τέτοια τεχνολογικά άλματα, δημιουργώντας το αντίπαλο δέος του δυτικού κόσμου, μαζί με άλλες χώρες της Ασίας, όπως ή Κίνα, η Ινδία κλπ…
@Thunderbolt, Ετσι ειναι. Οι πύλες του διαστήματος θα ανοίξουν αν υπάρξει δυνατότητα αποτελεσματικής οικονομικής εκμετάλλευσης -δηλ. ό,τι έγινε με την εμπορική αεροπλοΐα στη δεκαετία του 1930. Ειδάλλως βράσε όρυζα. Τώρα, δεν ειναι καθόλου περίεργο που το Ιράν έχει πυραυλικό-διαστημικό πρόγραμμα. Οι πύραυλοι Shahab δημιουργήθηκαν με βάση τους σοβιετικούς Scud και με άφθονη βοήθεια απο την Κίνα αλλά και απο την Βόρεια Κορέα. Κι η τελευταία, ο λαός της οποίας λιμοκτονεί στην κυρολεξία, έχει πυρηνικά όπλα και πύραυλο (Taepodong) που μπορεί να εξαπολύσει φορτία σε τροχιά. Άλλωστε σε παλιότερο SNR είχα γράψει και για το διαστημικό πρόγραμμα του Σαντάμ Χουσεΐν. Το βιοτικό επίπεδο μιας χώρας με ολοκληρωτικό καθεστώς δεν έχει καμία απολύτως σχέση με τα μιλιταριστικά σχέδια των ιθυνόντων της (και τα άφθονα σχετικά κονδύλια).
Mε τις ΗΠΑ και την Ευρώπη να αντιμετωπίζουν συνεχόμενα οικονομικά-δομικά προβλήματα, ίσως ο ρυθμιστής σε περιπτώσεις όπως το Ιράν και άλλες ασιατικές χώρες που τεχνολογικά “ξυπνούν” απότομα και αιφνιδιάζουν τη Δύση, να είναι η Ρωσία. Το παράδειγμα της Β. Κορέας ήταν πολύ καλό. Μακάρι να μπορούσε και η Ελλάδα να έπαιζε κάποιο ενεργό ρόλο σε όλα αυτά αλλά η συμμορία των γνωστών αρχιλήσταρχων κοντεύει να μας κάνει όλους…έθνος κομπιναδόρων που δεν βλέπουν τίποτα πέρα από το τούβλο και το σεντούκι τους. Θα παρακολουθούμε με ενδιαφέρον και αυτές τις εξελίξεις και μπράβο για το πολύ καλό υλικό σε video που συνδυάζεται με την ειδησεογραφία!