Space News Report – 16.05.2012

Ακόμα ένα τριμελές πλήρωμα εκτοξεύτηκε για το διαστημικό σταθμό με ενάμιση μήνα καθυστέρηση. Ένας ευρωπαϊκός δορυφόρος τηλεπισκόπησης «πέθανε» σε γήινη τροχιά, ενώ ένα ρόβερ της NASA «ξαναζωντάνεψε» στον μακρινό Άρη. Στο μεταξύ η Ευρώπη σχεδιάζει τη φιλόδοξη εξερεύνηση των φεγγαριών του Δία, αλλά η προοπτική των επανδρωμένων διαπλανητικών αποστολών απομακρύνεται όλο και περισσότερο λόγω των «αυξημένων κινδύνων».

Διαβάστε τα προηγούμενα Space News Report. Κάθε Τετάρτη στο Techblog.
————————————————————————————————————————————

Η εκτόξευση του Soyuz.

«Φρέσκο» πλήρωμα στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό
Μετά από καθυστερήσεις ενάμιση μήνα εξαιτίας τεχνικών προβλημάτων, τρεις νέοι διαστημικοί ταξιδιώτες ξεκίνησαν την αποστολή τους στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS). Ο πύραυλος Soyuz FG που μετέφερε το διαστημόπλοιο Soyuz TMA-04M εκτοξεύτηκε από το κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ χτες (Τρίτη) τα ξημερώματα (5 πμ ώρα Ελλάδος). Σε αυτό επέβαιναν οι Ρώσοι κοσμοναύτες Gennady Padalka (κυβερνήτης) και Sergei Revin (μηχανικός πτήσης) αλλά και ο αστροναύτης της NASA Joe Acaba (μηχανικός πτήσης). Οι τρεις άντρες εκπροσωπούν την 31η και 32η αποστολές μακράς διάρκειας στον ISS. Δέκα λεπτά μετά την εκτόξευση, ο έλεγχος αποστολής επιβεβαίωσε ότι το Soyuz είχε εισέλθει με επιτυχία σε τροχιά. Η σύνδεση του Soyuz TMA-04M με τον σταθμό είχε προγραμματιστεί να γίνει αύριο (Πέμπτη), τα ξημερώματα (ώρα Ελλάδος). Αρχικά οι Acaba, Padalka και Revin επρόκειτο να εκτοξευτούν στις 29 Μαρτίου αλλά ένα τεστ στο θαλαμίσκο του Soyuz κατέληξε σε ρήγμα στο κύτος. Έτσι η αποστολή αναβλήθηκε για ενάμιση μήνα προκειμένου να ετοιμαστεί νέα κάψουλα. Όταν οι τρεις άντρες μεταβούν στο σταθμό, ο τελευταίος θα αποκτήσει πάλι την παλιά του λειτουργικότητα αφού το πλήρωμα θα είναι συνολικά έξι άτομα. Τα άλλα τρία μέλη –ο Αμερικανός Don Pettit, ο Ολλανδός Andre Kuipers και ο Ρώσος Oleg Kononenko- βρίσκονται στον ISS ήδη από τις 27 Απριλίου. Οι Acaba, Padalka και Revin θα διαβιώσουν σε τροχιά τους επόμενους τέσσερις μήνες, επιστρέφοντας στη Γη στα μέσα του προσεχούς Σεπτεμβρίου. Ο 44χρονος Acaba πραγματοποιεί την δεύτερη διαστημική του πτήση (η πρώτη ήταν το 2009 με την αποστολή Discovery’s STS-119). Ο 53χρονος Padalka είναι βετεράνος κοσμοναύτης, και πραγματοποιεί την τρίτη του αποστολή, έχοντας ήδη στο ενεργητικό του 585 μέρες σε τροχιά. Ο 46χρονος Revin είναι «αρχάριος», μην έχοντας πραγματοποιήσει καμία αποστολή.

————————————————————————————————————————————

Ανασκόπηση του έργου του Envisat.

Ο θάνατος ενός ευρωπαϊκού δορυφόρου
Ο μεγαλύτερος επιστημονικός δορυφόρος παρατήρησης της Γης από το διάστημα, ο Envisat, φαίνεται ότι είναι πλέον οριστικά «νεκρός», σύμφωνα με ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας (ESA). Στις 8 Απριλίου, ο Envisat είχε σταματήσει ξαφνικά να επικοινωνεί με τον Έλεγχο Εδάφους και όλες οι προσπάθειες να αποκατασταθεί η επαφή απέβησαν άκαρπες. Ο Envisat (Environmental Satellite) είχε εκτοξευτεί την 1.3.2002 με πύραυλο Ariane 5 σε ηλιοσύγχρονη πολική τροχιά ύψους 790 χλμ (δηλαδή περνούσε πάνω από το ίδιο σημείο της γης την ίδια ώρα). Με μάζα 8,2 τόνους και μέγεθος σχολικού λεωφορείου, ο Envisat τραβούσε θεαματικές και υψηλής ανάλυσης φωτογραφίες της Γης και μέχρι την εκδήλωση του προβλήματος έδειχνε ότι η «υγεία» του ήταν σε καλή κατάσταση. Ας σημειωθεί ότι η αρχικά προγραμματισθείσα περίοδος λειτουργίας του ήταν πέντε χρόνια, αλλά η αποστολή του Envisat ξεπέρασε τη δεκαετία. Αυτά τα δέκα χρόνια, και διαθέτοντας εννέα επιστημονικά όργανα, ο Envisat μετέδωσε πολύτιμα δεδομένα για τους ωκεανούς, την επιφάνεια του πλανήτη, τους πάγους και τη γήινη ατμόσφαιρα. Στο ενεργητικό του συμπεριλαμβάνεται, μεταξύ άλλων, η καταγραφή της σταδιακής υποχώρησης των πάγων της Αρκτικής, η άνοδος της θερμοκρασίας και η ανύψωση της στάθμης της θάλασσας, η αύξηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης σε διάφορα μέρη του κόσμου, οι γεωλογικές επιπτώσεις σεισμών και εκρήξεων ηφαιστείων, κ.α. τα αίτια της μοιραίας δυσλειτουργίας του Envisat δεν είναι γνωστά. Όμως η ESA πιστεύει πως ίσως αυτή οφείλεται σε ενεργειακή βλάβη η οποία έχει μπλοκάρει τα συστήματα τηλεμετρίας και τηλεχειρισμού του δορυφόρου. Υπάρχει επίσης πιθανότητα να έχει συμβεί βραχυκύκλωμα που έθεσε το δορυφόρο σε κατάσταση «safe mode». Η ESA θα συνεχίσει πάντως τις προσπάθειες αποκατάστασης της επαφής με τον Envisat για δυο μήνες ακόμα. Ο διάδοχος του δορυφόρου προγραμματίζεται να εκτοξευτεί το 2013.

————————————————————————————————————————————

8 χρόνια περιπλάνησης στον Άρη.

Τέλος χειμερίας νάρκης για το αρειανό ρόβερ
Και ενώ ο ευρωπαϊκός δορυφόρος τηλεπισκόπησης έπνεε τα λοίσθια σε γήινη τροχιά, ένα άλλο, αμερικανικό αυτή τη φορά, ρομποτικό σκάφος «ανασταινόταν», αρκετές δεκάδες εκατομμύρια χιλιόμετρα μακρύτερα. Το ρομποτικό τροχοφόρο Opportunity της NASA, έχοντας ξυπνήσει από την πέμπτη (!) χειμερία νάρκη του, έκανε τα πρώτα φετινά του βήματα στις κόκκινες ερήμους του Άρη. Στις 8 Μαΐου, το Opportunity ξεκίνησε να προχωρά και διέτρεξε απόσταση περίπου 4 μέτρων έχοντας εγκαταλείψει το «απάγκιο» του βράχου Greely Haven στον οποίο είχε «ξεχειμωνιάσει». Η τελευταία του «βόλτα» είχε γίνει στις 26 Δεκεμβρίου 2011. Βέβαια στις 19 εβδομάδες που παρέμεινε στο καταφύγιό του, το Opportunity δεν παρέμεινε τελείως αδρανές. Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν τα φασματόμετρά του και τη μικροσκοπική του κάμερα στην άκρη του ρομποτικού βραχίονα προκειμένου να επιθεωρήσουν πάνω από δέκα μελλοντικούς στόχους έρευνας, από την προνομιακή θέση στην κορυφή του βράχου. Στο μεταξύ, ραδιοσήματα Doppler από το ρόβερ στη διάρκεια των χειμερινών μηνών, συνέβαλαν στην έρευνα του εσωτερικού του Άρη, αφού έτσι έγινε εφικτή η άντληση λεπτομερών πληροφοριών σχετικά με την περιστροφή του πλανήτη. Η ομάδα επιστημόνων και χειριστών του Opportunity θα τσεκάρει αν το ενεργειακό απόθεμα του τροχοφόρου είναι επαρκές ενόσω το ρόβερ βρίσκεται ακόμα υπό κλίση. Κατά το «ξεχειμώνιασμα», το Opportunity ήταν σταματημένο με κλίση 15ο προκειμένου να εκμεταλλευτεί αποτελεσματικότερα το ηλιόφως που φορτίζει τις μπαταρίες του μέσω φωτοβολταϊκών πάνελ. Το Opportunity εξερευνά την περιοχή Meridiani του Άρη από την προσεδάφισή του εκεί, τον Ιανουάριο του 2004. Τον Αύγουστο του 2011 έφτασε στην περιοχή Cape York στο χείλος του διαμέτρου 22 χλμ κρατήρα Endeavour και έκτοτε μελετά βράχους και σημεία του εδάφους. Πάντως η σκόνη που έχει κατακαθήσει στα πάνελ του Opportunity μειώνει την αποτελεσματικότητά του και κάποια στιγμή θα οδηγήσει στον τερματισμό της λειτουργίας του.

————————————————————————————————————————————

Ρεπορτάζ για την αποστολή JUICE.

Η Ευρώπη θα εξερευνήσει τα φεγγάρια του Δία
Την περασμένη βδομάδα, η Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία (ESA) ανακοίνωσε πως τον Ιούνιο του 2022 θα εκτοξεύσει –με πύραυλο Ariane 5- μια ρομποτική αποστολή εξερεύνησης των παγωμένων φεγγαριών του Δία –και ειδικά τους υπόγειους ωκεανούς και τους παγωμένους εξωτερικούς φλοιούς των δορυφόρων Γανυμήδη, Καλλιστώ και Ευρώπη. Γνωστός με την ονομασία JUICE (Jupiter Icy Moons Explorer), ο προηγμένος βολιστήρας θα εισέλθει σε τροχιά γύρω από το γίγαντα πλανήτη το 2030 και μετά θα ξεκινήσει μια σειρά περασμάτων από τον Γανυμήδη, την Καλλιστώ και την Ευρώπη για να «φρενάρει» τελικά και να μπει σε τροχιά γύρω από τον Γανυμήδη το 2032 όπου θα παραμείνει ένα τουλάχιστον χρόνο για να κάνει λεπτομερείς παρατηρήσεις. Η αποστολή JUICE υπερνίκησε άλλες προτάσεις για επιστημονικές αποστολές, όπως ένα διαστημικό τηλεσκόπιο ακτινών Χ (Athena) και μια αποστολή ανίχνευσης βαρυτικών κυμάτων (NGO). Με τον τρόπο αυτό έγινε η πρώτη μεγάλης κλάσης ευρωπαϊκή αποστολή στο πλαίσιο του προγράμματος Cosmic Vision. Το πρόγραμμα αυτό αφορά μια γκάμα ερευνητικών βολιστήρων που θα εκτοξευτούν την επόμενη δεκαετία. Το JUICE θα είναι η πρώτη αμιγώς ευρωπαϊκή αποστολή στους εξωτερικούς πλανήτες. Αρχικά είχε σχεδιαστεί ως μικτή αμερικανοευρωπαϊκή αποστολή δυο βολιστήρων, ο ένας από τους οποίους θα ήταν της ESA και ο άλλος της NASA. Η συμβολή της τελευταίας ήταν ένα σκάφος που θα έμπαινε σε τροχιά γύρω από την Ευρώπη. Η NASA επρόκειτο να συμμετάσχει και στις άλλες δυο αποστολές του Cosmic Vision, την Athena και την NGO. Πέρυσι όμως η NASA αποσύρθηκε από το πλάνο και η ESA επανασχεδίασε τις αποστολές. Οι Athena και NGO έγιναν απαγορευτικά ακριβές και περίπλοκες για την Ευρώπη. Έτσι, με προϋπολογισμό 830 εκατ. ευρώ, η JUICE έγινε η λιγότερο δαπανηρή από τις τρεις αποστολές.

————————————————————————————————————————————

Το χρονικό ενός εναλλακτικού διαστημικού παρελθόντος με μια εντελώς διαφορετική αντίληψη περί «κινδύνων» και «ρίσκου».

Επανδρωμένες αποστολές: ο φόβος φυλάει τα έρημα
Και για το ορατό μέλλον, τα ρομπότ θα είναι ο μόνος τρόπος διαπλανητικής εξερεύνησης αφού η γενικότερη αδιαφορία για επανδρωμένες αποστολές καθιστά ολοένα και πιο απίθανες τις τελευταίες. Κι όπως λέει η παροιμία, «όποιος δεν θέλει να ζυμώσει, πέντε μέρες κοσκινίζει». Στο πλαίσιο αυτό δεν είναι απορίας άξιο που δημοσιεύονται ολοένα και περισσότερες μελέτες για την «επικινδυνότητα» του διαστήματος. Όχι βέβαια πως το διαστημικό περιβάλλον δεν είναι επικίνδυνο. Αλλά η έννοια «κίνδυνος» και «ρίσκο» είναι κάτι που μεταβάλλεται αναλόγως της συλλογικής διάθεσης της κάθε εποχής. Έτσι λοιπόν, μαγνητικές τομογραφίες στα μάτια και στον εγκέφαλο 27 αστροναυτών που πέρασαν παρατεταμένες περιόδους στο διάστημα αποκάλυψαν οπτικές ανωμαλίες παρόμοιες με εκείνες που παρατηρούνται σε περιπτώσεις ιδιοπαθούς ενδοκρανιακής υπέρτασης, μιας δυνητικά επικίνδυνης κατάστασης άγνωστης αιτιολογίας στην οποία η πίεση μέσα στο κρανίο αυξάνεται. Τα στοιχεία αφορούν 27 άτομα τα οποία διαβίωσαν σε κατάσταση έλλειψης βαρύτητας (ή καλύτερα μικροβαρύτητας) κατά μέσο όρο 108 ημέρες είτε στα διαστημικά λεωφορεία ή/και στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS), ο οποίος κατοικείται από το 1998. Οκτώ από τους 27 αστροναύτες υποβλήθηκαν και σε δεύτερη μαγνητική τομογραφία ύστερα από δεύτερη αποστολή η οποία διάρκεσε κατά μέσο όρο 39 ημέρες. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, οι μεταβολές που παρατηρούνται εξαιτίας έκθεσης στη μικροβαρύτητα θα βοηθήσουν στην καλύτερη κατανόηση των προβλημάτων που ευθύνονται για την ενδοκρανιακή υπέραση γενικότερα. Στους διαστημικούς ταξιδιώτες βρέθηκε ότι υπήρξαν επίσης επιρροές στο οπτικό νεύρο οι οποίες προκάλεσαν διαταραχές στην όραση. Είναι ενδεικτικό ότι τα σχετικά ευρήματα θεωρούνται «ύποπτα» αλλά όχι «συμπερασματικά». Εδώ και πολλά χρόνια ήταν γνωστό πως η μακρόχρονη παραμονή σε περιβάλλον έλλειψης βαρύτητας οδηγεί σε μη αντιστρεπτή απώλεια ασβεστίου από τα οστά καθώς επίσης και σε απώλεια μυϊκής μάζας.

————————————————————————————————————————————

Θανάσης Βέμπος
www.vembos.gr

Ο Αλέξανδρος Παππάς είναι ο πιο παλιός συνεργάτης του Techblog και επωμίζεται την επικοινωνία του site με τις εταιρείες καταγράφοντας όλα τα νέα τεχνολογίας από την ελληνική αλλά και την διεθνή ειδησεογραφία. Ο Αλέξανδρος έχει σπουδάσει στην Αγγλία και σήμερα διατηρεί ένα από τα μεγαλύτερα βιβλιοπωλεία στην Χαλκιδική.

ΣΥΖΗΤΗΣΗ

Παρακολουθήστε τα σχόλια
Να ειδοποιηθώ όταν
guest

21 Σχόλια
παλαιότερο
νεώτερο
Inline Feedbacks
View all comments
Giorgio

Ποιο είναι το μέγεθος που έχει ο αρειανος ροβερ???

Μενέλαος

Το 2030; Ζήσε Μάη… Μα κάπου το 2020 δεν ήταν να περπατήσουμε στον Άρη; Τελικά, ό,τι, κι αν είναι να γίνει, τις τελευταίες δεκαετίες είναι πάντα τόσο μακρινό στο μέλλον, που εναλλακτικά πια νιώθω ότι έχει σταματήσει ο χρόνος, μια και ποτέ δεν έρχεται πλέον αυτό το καταραμένο μέλλον. Κάθε φορά τα όποια σχέδια εξερεύνησης απέχουν τουλάχιστον μια δυο δεκαετίες και όσο κι αν περνούν τα χρόνια από πάνω μας, αυτά εξακολουθούν και βρίσκονται εκεί κάτω… Μήπως ταξιδεύουν με ταχύτητα παραπλήσια του φωτός (λέω εγώ τώρα); Δεν το βλέπω να ξαναζούμε τη μαγική εκείνη εποχή που “κάθε τρεις κι εξήντα” τρέχαμε ενθουσιασμένοι στα περίπτερα να αγοράσουμε τα περιοδικά με τις ολοκαίνουριες, πρωτοφανείς και συναρπαστικές φωτογραφίες του Δία, του Κρόνου, του Ουρανού, του Ποσειδώνα… Δεν είχε ανακαλυφτεί ακόμη η σχετικότητα…

Γιάννης

Giorgio κοίτα εδώ: https://photojournal.jpl.nasa.gov/jpegMod/PIA15279_modest.jpg
To rover που “ξύπνησε” είναι το πάνω αριστερά.
Το κάτω αριστερά βρίσκεται στον Άρη από το 1997 και έχει πάψει να λειτουργεί.
Το δεξί ταξιδεύει τώρα προς τον Άρη και θα φτάσει τον Αύγουστο.

Giorgio

Ευχαριστώ….

Θανάσης Βέμπος

@Γιάννη, με πρόλαβες στην απάντηση προς τον Giorgio.
@Giorgio. Σόρι για την καθυστέρηση!
@Giorgio. Στο άρθρο μου που θα δημοσιευόταν στην Πτήση & Διάστημα μηνός Μαΐου, ανέλυα κατά πόσο είναι πιο “οικονομικές” και ¨”συμφέρουσες” οι ρομποτικές αποστολές στους πλανήτες. Δυστυχώς το άρθρο αναβλήθηκε για τον επόμενο μήνα. Σε αυτό θα μπορέσεις να βρεις σημαντικές επισημάνσεις για το μέγεθος των αρειανών ρόβερ που όσο πάει και αυξάνεται (ενώ υποτίθεται ότι όσο πήγαινε και θα μειωνόταν).
@Μενέλαος. Βασικά στον Άρη ήτανε να περπατήσουμε το.. 1986! Δες και το βίντεο που έχω αναρτήσει στο κανάλι μου στο Youtube εδώ: https://youtu.be/4cmOhybjpeQ Τα αρχικά σχέδια στα τέλη της δεκαετίας του 1960 αυτό προέβλεπαν. Και για να “αυτολιβανιστώ” λίγο, το θέμα της διαρκούς απομάκρυνσης στο μέλλον των φιλόδοξων διαστημικών σχεδίων το ανέλυσα στην ομιλία-παρουσίασή μου στις 26 Απριλίου, την οποία μπορείτε να δείτε εδώ: https://youtu.be/AZKXCSvp6sc
Απο μια άποψη η “κατάκτηση του διαστήματος” είναι πλέον παρελθόν. Ας αρκεστούμε στα παλιά φιλμ και τις εναλλακτικές αναπαραστάσεις σαν κι αυτήν του βίντεο στην τελευταία είδηση.

Λεωνίδας

Θανάση το ‘οποιος βαριέται να ζυμώσει…’ είναι πολύ σοφή παροιμία τελικά! Είναι πολύ σημαντική η μελέτη της επιβάρυνσης της ανθρώπινης φυσιολογίας από την μικροβαρύτητα, αλλά δεν θα ήταν πολύ καλύτερα, αν αντί να μελετάμε τις επιπτώσεις της μικροβαρύτητας, να αναπτύσαμε τρόπους να την υπερβούμε? (τεχνητή βαρύτητα, μέσω κεντρομόλου κλπ κλπ).

Έχεις πει πολλές φορές στο παρελθόν οτι ένας απαισιόδοξος είναι ένας καλά πληροφορημένος αισιόδοξος. Θέλω πολύ να είμαι αισιόδοξος για το μέλλον, αλλά όταν συγκρίνεις αυτό που θα μπορούσε να είναι με αυτό που είναι, και κυρίως όταν βλέπεις την απάθεια που υπάρχει για να γίνει κάτι γι’αυτό, ε, σε πιάνει μια κατάθλιψη!

Θανάσης Βέμπος

@Λεωνίδας. Πράγματι, το λογικό θα ήταν ότι, αφού η μικροβαρύτητα είναι βλαβερή, αναπτύσσουμε τεχνητή βαρύτητα εκ περιστροφής. Άλλωστε αν θυμάσαι τα πρώτα σχέδια διαστημικών σταθμών ήταν περιστρεφόμενοι τροχοί γι αυτόν ακριβώς το λόγο. Ομως τέτοια κατασκευάσματα είναι δαπανηρά, συνεπώς να μια θαυμάσια δικαιολογία να μην κάνουμε τίποτα.

Το μοντέλο Kubler-Ross στην ψυχολογία μιλά για τα 5 στάδια αποδοχής του θανάτου: άρνηση/οργή/διαπραγμάτευση/κατάθλιψη/αποδοχή. Μάλλον είσαι στο προτελευταίο στάδιο! Δες κι αυτό το πολύ ενδιαφέρον άρθρο: https://www.thespacereview.com/article/1452/1 σχετικά με το σχέδιο Apollo και την αντιμετώπισή του εκ μέρους των “φαν” της διαστημικής προσπάθειας.

Λεωνίδας

Θανάση σ’ευχαριστώ για το link, είναι καταπληκτικό το άρθρο, και συνοψίζει πολύ όμορφα πολλά “σημεία των καιρών”.

Nikolas K

Σχετικά με τη δημιουργία βαρύτητας μέσω φυγοκέντρου, δεν είναι η ίδια δύναμη με τη φυσική βαρύτητα της Γης..
Εννοώ ότι η “βαρύτητα” που δημιουργείται έτσι (με φυγοκέντριση), προέρχεται από την περιστροφή, ενώ η βαρύτητα της Γης…δεν το ξέρουμε από τί προέρχεται (ξέρουμε όμως να την περιγράψουμε). Μπορεί λοιπόν η βαρύτητα της Γης να είναι αυτή που χρειάζονται τα κόκκαλά μας και τα μάτια μας κι όχι η ψευτο-βαρύτητα που δημιουργείται με τη φυγόκεντρο.

Λεωνίδας

Νίκο συμφωνώ απόλυτα μαζί σου σχετικά με τη φύση της βαρύτητας! Είναι κάτι που δεν κατανοούμε πλήρως! Η βαρύτητα των ουρανίων σωμάτων και οποιασδήποτε μορφής μάζας στο Σύμπαν, είναι “διαφορετική” από την τεχνητή βαρύτητα μέσω περιστοφικών δυνάμεων. Η πρώτη, σύμφωνα με την κατανόηση και τις έρευνες της φυσικής, είναι αποτέλεσμα της στρέβλωσης του χωροχρόνου λόγω της ίδιας της μάζας, ενώ η δεύτερη είναι αποτέλεσμα κεντρομόλων δυνάμεων. Όμως σε πρακτικό επίπεδο, και στις δύο περιπτώσεις δημιουργείται παρόμοιο βαρυτικό πεδίο, που στην περίπτωση της τεχνητής βαρύτητας υπόσχεται “ανθρώπινες” συνθήκες διαβίωσης, χωρίς τα προβλήματα που δημιουργούνται στην ανθρώπινη φυσιολογία από την μικροβαρύτητα.

Τώρα το αν η τεχνητή βαρύτητα είναι δυνητικά επιβλαβής, δεν θα το μάθουμε αν δεν το δοκιμάσουμε! Η πρόοδος πάντα συντελείται από την (πολλές φορές δαπανηρή) έρευνα και το πείραμα. Τώρα το αν θέλουμε να επενδύσουμε σε αυτήν, είναι ένα άλλο θέμα…

Nikolas K

Πρακτικά ναι, θα δημιουργεί συνθήκες Γης η φυγοκέντριση, τουλάχιστον στην καθημερινότητα των διαστημικών ταξιδιωτών. Όμως, επειδή η πραγματική βαρύτητα είναι ένα κβαντικό φαινόμενο όπως λες κι εσύ, δεν είναι σίγουρο ότι οι συνέπειες της έλλειψής της θα είναι πλήρως αντιμετωπίσιμες με τη δημιουργία μηχανικού τύπου βαρύτητας και μόνο.
Τελικά η καλύτερη διαστημική εξερεύνηση και μάλιστα διαστρική θα μπορούσε να γίνει αν πράγματι κατορθώναμε να “γαιοποιήσουμε” έναν πλανήτη ή φυσικό δορυφόρο, να εγκατασταθούν σε αυτόν αποικίες ανθρώπων που θα ήταν αποφασισμένοι να μην επιστρέψουν ποτέ πίσω και να αποσπαστεί από το μητρικό άστρο ή πλανήτη, σε ελεύθερη τροχιά μέσα στο σύμπαν. Κοινώς κάτι σαν την “Οδύσσεια του Διαστήματος 2001”. ‘Ετσι και την προστασία ατμόσφαιρας θα είχαν και άπλετους πόρους και άπλετο χώρο. Αλλά εντάξει, το παρατράβηξα.

Θανάσης Βέμπος

@Nikolas K. Ανορθόδοξη αλλά πολύ ένδιαφέρουσα η επισήμανσή σου περί κβαντικής φύσης της βαρύτητας. Ωστόσο, σε βραχυπρόθεσμες αποστολές και παραμονές στο διάστημα, η ύπαρξη μιας δύναμης που να παίζει το ρόλο της βαρύτητας, θα έλυνε σε πολύ μεγάλο βαθμό τα περισσότερα βιοϊατρικά προβλήματα τα οποία προκύπτουν σε συνθήκες μικροβαρύτητας. Για μακρόχρονη ή ισόβια διαβίωση σε χώρους με τεχνητή βαρύτητα (ή ακόμα και σε πλανήτες με “φυσική”΄πλην όμως διαφορετική απο τη γήινη βαρύτητα) πηγαίνουμε σε τελείως διαφορετικό χώρο.

Και σχετικά με την υποθετική και κατά τη γνώμη μου λίαν απίθανη στην παρούσα ιστορική φάση της ανθρωπότητας, αποίκιση του διαστήματος, ίσως η καλύτερη λύση δεν θα ήταν η γεωπλασία αλλά η “παντροπία” (παν+τροπή), δηλ. η προσαρμογή του ανθρώπου (ακόμα και με τη βοήθεια της τεχνολογίας) σε ξένα περιβάλλοντα. Η επιστημονική φαντασία έχω δώσει πραγματικά διαμάντια του είδους εξετάζοντας τις συνθήκες και τα προβλήματα μιας τέτοιας πορείας.

Λεωνίδας

@Nikolas. Πολύ ενδιαφέρουσα η επισήμανσή σου για την κβαντική φύση της βαρύτητας! Είναι κάτι που δεν το είχα σκεφτεί! Πραγματικά, δεν γνωρίζουμε την φύση της βαρύτητας, απλά μετρούμε και υπολογίζουμε τις επιδράσεις της στο χώρο. Οπότε, οποιαδήποτε εικασία και να κάνουμε σχετικά με την βαρύτητα και τους τρόπους που μπορούμε να την εκμεταλλευτούμε πρακτικά, είναι λίγο στον “αέρα”. Εδώ για δεκαετίες ολόκληρες οι φυσικοί προσπαθούν να ενοποιήσουν την βαρύτητα με την κβαντική φυσική και συνέχεια παίρνουν “άκυρο”. Και δεν είναι λίγοι οι επιστήμονες που θεωρούν οτι η βαρύτητα δεν είναι και τόσο “σταθερά” μέσα στο Σύμπαν, και μπορεί να αλλάζει από το ένα μέρος του Σϋμπαντος στο άλλο. Ακόμα και το πρόβλημα της “χαμένης” μαζάς μέσα στο Σϋμπαν, υποδηλώνει πόσα λίγα κατανοούμε σχετικά με την βαρύτητα. ‘Εννοιες όπως “σκοτεινή ύλη” και “σκοτεινή ενέργεια”, πολλοί μέσα στην επιστημονική κοινότητα πιστεύουν οτι εφευρέθηκαν από τους κοσμολόγους, για να μπορέσουν να εξηγήσουν τις “περίεργες” βαρυτικές αλληλεπιδράσεις των γαλαξιών, χωρίς να χρειαστεί να αναθεωρήσουν το καθιερωμένο μοντέλο της φυσικής εκ των βαθρων! Προσωπικά για μένα, όλα αυτά τα αινίγματα είναι εξόχως συναρπαστικά, γιατί συνηθίζει η επιστημονική κοινότητα (εκνευριστικά αυθαίρετα θα έλεγα) να θεωρεί κάποια πράγματα “δεδομένα” ( Μεγάλη Έκρηξη, αρχή του Χρόνου, σκοτεινή ύλη… Συνέχεια »

Θανάσης Βέμπος

@Λεωνίδας. Πράγματι η διαβίωση “πέραν του υποσελήνιου χώρου’, όπως θα έλεγε και ο Αριστοτέλης, είναι ένα πολύ ενδιαφέρον πρόβλημα (και απολύτως undiscovered country) αν το δούμε απο μια κάπως εναλλακτική γωνία. Θα διάβασες ασφαλώς στα “Φαντάσματα του Διαστήματος” τις διάφορες περίεργες ανησυχίες περί “αναταραχής της ισορροπίας του σύμπαντος” στη δεκαετία του 1950 λίγο πριν την πρώτη αποστολή τεχνητού δορυφόρου.

Τώρα, σχετικά με την Παντροπία, ούτε εμένα μου πολυαρέσει, αλλά μήπως τελικά είμαστε πολύ “ανθρωποσωβινιστές”;

Θανάσης Βέμπος

…έφυγε το post χωρίς να το συμπληρώσω. Τέλος πάντων, μήπως τελικά είμαστε πολύ συντηρητικοί; Το σύμπαν ανήκει σε εκείνους που εναγκαλίζονται την αλλαγή (δεν είναι πάντα εφικτό). Σχετικά υπάρχει ένα καταπληκτικό μυθιστόρημα, το Schismatrix του Bruce Sterling. Άλλωστε αν το δεις συνολικά, από τα προκαρυωτικά κύτταρα καταλήξαμε στα χορδωτά και στα θηλαστικά μετά από άπειρα εκατομμύρια χρόνια στον ίδιο πλανήτη. Φαντάσου τι θα γίνει σε πολλούς πλανήτες…

Nikolas K

@ Λεωνίδας:
Σωστά, “Διάστημα, 1999” λεγόταν η σειρά! Μπερδεύτηκα.
Ακόμα πιό ενδιαφέρον αυτό που επισημαίνεις εσύ: σε τί βαθμό ο άνθρωπος είναι εξαρτώμενος από τη Γη; Το ότι είμαστε παιδιά αυτού του πλανήτη και εξαρτώμαστε από αυτόν σωματικά τουλάχιστον είναι δεδομένο. Τί επιπτώσεις όμως, ψυχικές και νοητικές θα μπορούσε να έχει μακρόχρονη απουσία, ή και ακόμα γέννηση παιδιών σε εξωγήινο περιβάλλον; Μήπως θα άλλαζε άρδην η ανθρώπινη φύση; Πράγματι ενδιαφέρον ερώτημα που δε νομίζω να απαντηθεί σύντομα.

@ Θανάσης Βέμπος

Με τον όρο Παντροπία εννοείτε βιολογικές παρεμβάσεις; Αν όχι μόνο, τότε η διαστημική στολή των αστροναυτών που περπάτησαν στο φεγγάρι δε μπορεί να θεωρηθεί ως ένα παράδειγμα παντροπίας;

Nikolas K

@ Λεωνίδας έγραψε “γιατί συνηθίζει η επιστημονική κοινότητα (εκνευριστικά αυθαίρετα θα έλεγα) να θεωρεί κάποια πράγματα «δεδομένα» ( Μεγάλη Έκρηξη, αρχή του Χρόνου, σκοτεινή ύλη και ενέργεια) και ξεχνάει πόσα λίγα πραγματικά γνωρίζει, και πόσες απ’αυτές τις θεωρίες είναι απλά…θεωρίες!”

Και πάλι καλά να λέμε που δεν καίει στην πυρά τους αυτούς που έχουν άλλες θεωρίες! 🙂

Θανάσης Βέμπος

@Nikolas K. Εννοώ βιολογικές-τεχνολογικές παρεμβάσεις (γενετική μηχανική. εμφυτεύματα κλπ). Η διαστημική στολή δεν είναι παρά ένα μικροσκοπικό διαστημόπλοιο. Εν γένει η Παντροπία ειναι το αντίθετο της Γεωπλασίας -αντί να παίρνουμε μαζί το οικείο μας περιβάλλον, προσαρμοζόμαστε στο εξωγήινο περιβάλλον. Ουσιαστικά στην ταινία Avatar είδαμε μια προσέγγιση στην Παντροπία. Υπάρχουν όμως και πολλά παραδείγματα στην κλασική επιστημονική φαντασία. Σχετικά δείτε εδώ: https://en.wikipedia.org/wiki/Pantropy

Θανάσης Βέμπος

Σχετικά με την όλη κουβέντα περί εξάπλωσης του ανθρώπου στο Γαλαξία, δείτε κι αυτό το παλιό μου άρθρο (Πτήση, 1992):

https://library.techlink.gr/ptisi/article.asp?mag=2&issue=118&article=3210

Βέβαια είναι πολύ αισιόδοξο, επειδή γράφτηκε πριν 20 χρόνια.

Λεωνίδας

@Nikolas: “Και πάλι καλά να λέμε που δεν καίει στην πυρά τους αυτούς που έχουν άλλες θεωρίες! :)” Ναι, έχεις δίκιο, σ’αυτό! Ουσιαστικά μιλάμε για μια άλλη μορφή “ιερατείου”. Η πραγματική επιστήμη και επιστημονική μέθοδος, όπως αναδύθηκε από το κίνημα του Διαφωτισμού, σημαίνει ανοιχτόμυαλη και ελεύθερη έρευνα των πάντων χωρίς προκαταλήψεις και εκ των προτέρων πεποιθήσεις για το τι είναι σωστό και “επιστημονικό”. Είναι όμως άκρως εκνευριστικό, και καταντάει και τελείως αντι-επιστημονικό αυτό που ουσιαστικά γίνεται. Η επιστήμη περιχαρακώνεται και αυτο-περιορίζεται στα λεγόμενα “αποδεκτά” επιστημονικά πλαίσια και στις “αποδεκτές” θεωρίες, αφήνοντας απ’ εξω ολόκληρους τομείς έρευνας σε όλους τους επιστημονικούς τομείς, τομείς έρευνας που βαφτίζονται “εναλλακτικοί”, “μεταφυσικοί” και “ψευτοεπιστήμες”. Και τελικά η επιστήμη η ίδια καταντάει να είναι ψευτοεπιστήμη! Και στην τελική τί είναι “επιστήμη” και “ψευτοεπιστήμη” στην επιστημονική έρευνα? ‘Ολα αυτά είναι απλά λέξεις και αυθαίρετοι ορισμοί! ‘Ολα αυτά θεωρώ, δεν διαφέρουν από τον δογματισμό και την αδιαλλαξία των θρησκειών, που περιχαρακώνονται πίσω από ένα δόγμα που το θεωρούν “αλήθεια” και οτιδήποτε δεν χωράει σ’αυτό το δόγμα, θεωρείται “αίρεση” και πετάγεται στα σκουπίδια. @Θανάσης: Λίγο μετά αφότου έστειλα το post, μου ήρθε στο μυαλό αύτο που αναφέρεις για την εξέλιξη της ζωής στη Γη. Πόσα χιλιάδες είδη έζησαν και… Συνέχεια »

Θανάσης Βέμπος

@Λεωνίδας. Ετσι κι αλλιώς όλα αυτά περί Παντροπίας και γαλαξιακής εξάπλωσης είναι νοητικές ασκήσεις ή πιθανότητες ενός πολύ μακρινού μέλλοντος. Πάντως αφού θέλουμε την τεχνολογία να μας πάει στα άστρα, σε αυτή θα στραφούμε για λύσεις προκειμένου να προσαρμοστούμε εκεί. Προ ετών είχα γράψει μια σειρά διηγημάτων ε.φ. στα οποία σε ένα μελλοντικό αποικισμένο Ηλιακό Σύστημα επικρατούσαν δυο κυρίαρχες ιδεολογικές φράξιες -οι Γεωπλάστες και οι Παντροπικοί.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Business Space

Relativity Space: Στον “πάγο” η εκτόξευση του πρώτου εκτυπωμένου πυραύλου

Αναβάλλεται προσωρινά η πρώτη εμφάνιση του μοναδικού πυραύλου που παράγεται με τρισδιάστατη εκτύπωση από την καλιφορνέζικη Relativity Space.

Business Space SpaceX

Απέτυχε η εκτόξευση ιαπωνικού πυραύλου που θα ανταγωνιζόταν την Space X

Με απόλυτη αποτυχία στέφθηκε η πρώτη προσπάθεια της Ιαπωνίας να στείλει στο διάστημα έναν νέο, μεσαίας ανύψωσης πύραυλο, αφού ο κινητήρας δεύτερου σταδίου δεν αναφλέχθηκε όπως είχε προγραμματιστεί.

Business Space

Roscosmos: Τον Σεπτέμβριο επιστρέφουν αποκλεισμένοι κοσμοναύτες

Η διαστημική υπηρεσία Roscosmos ανακοίνωσε ότι η επιστροφή ενός αστροναύτη και δύο κοσμοναυτών, οι οποίοι είναι αποκλεισμένοι στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS).

Internet featured Space

ESA: Θέλει να βάλει σε χειμερία νάρκη αστροναύτες και να τους στείλει στον Άρη

Επιστήμονες του ESA ερευνούν τρόπους ώστε να αδρανοποιήσουν τον ανθρώπινο οργανισμό, μειώνοντας τις ανάγκες σε τροφή και οξυγόνο.