Space News Report – 22.06.2011

Το Ιράν πραγματοποιεί νέα βήματα στο διάστημα, ενώ ένα γαλλικό τροχιακό αστεροσκοπείο ανακαλύπτει ακόμα περισσότερους εξωπλανήτες. Παράλληλα το MESSENGER συνεχίζει την εξερεύνηση του Ερμή, ενώ το Cassini μόλις ολοκλήρωσε το διαστημικό ραντεβού του με την… Ωραία Ελένη κάπου στα ανοιχτά του Κρόνου.

Διαβάστε τα προηγούμενα Space News Report.
————————————————————————————————————————————

Η εκτόξευση του Rasad όπως μεταδόθηκε από την ιρανική τηλεόραση.

Και νέος δορυφόρος με… τσαντόρ
Στις 16 Ιουνίου το Ιράν εκτόξευσε ένα πύραυλο Rasad Safir ο οποίος τοποθέτησε σε τροχιά τον δορυφόρο Rasad (=Παρατήρηση). Ήταν ακόμα μια διαστημική επιτυχία της ισλαμικής αυτής χώρας που έχει διακηρύξει την πρόθεσή της να δρομολογήσει ένα φιλόδοξο (με βάση τις δυνατότητές της) διαστημικό πρόγραμμα. Το πρόγραμμα αυτό (όπως έχουμε ήδη γράψει βλ. προηγούμενο Space News Report) αποσκοπεί άμεσα στην εκτόξευση μιας μαϊμούς στο διάστημα ενώ μακροπρόθεσμα η Τεχεράνη μιλά για αποστολή ανθρώπων σε τροχιά. Κάτι τέτοιο μπορεί να μοιάζει ουτοπικό, αλλά είναι γεγονός ότι μια ιδιότυπη διαστημική κούρσα έχει ξεκινήσει εδώ και χρόνια στην Ασία με πρωτοπόρο την Κίνα (που έχει αποστείλει ήδη ανθρώπους στο διάστημα και σχεδιάζει διαστημικό σταθμό (βλ. προηγούμενο Space News Report) αλλά και την Ινδία η οποία σκοπεύει να πράξει το ίδιο ως το 2020. Ο νέος ιρανικός δορυφόρος σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε από ton ιρανικό Αεροδιαστημικό Οργανισμό IRI. Ήταν ο δεύτερος επιτυχημένος δορυφόρος της Τεχεράνης μετά την τοποθέτηση του δορυφόρο Omid (=Ελπίδα) σε τροχιά το 2010. Ο δορυφόρος Rasad είναι σχετικά μικρός και ζυγίζει μόλις 15 kg. Τοποθετήθηκε σε χαμηλή τροχιά ύψους 257 χλμ, που του επιτρέπει να πραγματοποιεί 15 περιφορές γύρω από τη Γη μέσα σε ένα 24ωρο. Ο Rasad είναι ο πρωτος εγχώριος ιρανικός δορυφόρος με δυνατότητα τροχιακής φωτογράφησης, όλα τα στοιχεία του οποίου αναπτύχθηκαν, δοκιμάστηκαν και κατασκευάστηκαν στην ισλαμική αυτή χώρα. Το διαστημικό πρόγραμμα του Ιράν –που αποσκοπεί εκτός των άλλων και σε γεωπολιτικά οφέλη- έχει προκαλέσει ανησυχίες στη Δύση και ιδιαίτερα σε ΗΠΑ και Ισραήλ, γιατί η χώρα που διαθέτει διαστημικές δυνατότητες μπορεί, εκτός των άλλων, να εκτοξεύει και κατασκοπευτικούς δορυφόρους ή διηπειρωτικά βαλλιστικά βλήματα με πυρηνικές κεφαλές (είναι γνωστές οι πυρηνικές φιλοδοξίες της Τεχεράνης).

————————————————————————————————————————————

Video της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας (ESA) σχετικά με την αποστολή Corot.

Ακόμα δέκα «φρέσκοι» εξωγήινοι κόσμοι
Πέρα από τους γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς όμως, η έρευνα του διαστήματος προχωρά. Το γαλλικό δορυφορικό τηλεσκόπιο Corot εντόπισε ακόμα δέκα πλανήτες πέρα από το ηλιακό μας σύστημα (εξωπλανήτες). Έτσι ο συνολικός αριθμός τέτοιων πλανητών ανέρχεται πλέον σε 561. Το Corot εκτοξεύτηκε το 2006 από τη Γαλλική Διαστημική Υπηρεσία (CNES) και εντοπίζει εξωπλανήτες καταγράφοντας την ανεπαίσθητη μείωση του φωτός που εκπέμπεται από ένα άστρο, όταν ανάμεσα σε αυτό και τη Γη παρεμβάλλεται ένας πλανήτης. Ήδη, έχει εντοπίσει 23 εξωπλανήτες με αυτή την μέθοδο. Το Corot (COnvection ROtation et Transits planétaires) «ειδικεύεται» στην ανίχνευση εξωπλανητών με μικρές τροχιακές περιόδους (δηλ. μικρά «έτη») και, ιδιαίτερα, πλανήτες μεγέθους αντίστοιχου της Γης ενώ κάνει και μελέτες «αστροσεισμολογίας» (βλ. προηγούμενο Space News Report). Εκτοξεύτηκε το 2006 με ρωσικό πύραυλο και αναμένεται να λειτουργήσει μέχρι το 2013. Από τους δέκα νέους πλανήτες που ανακάλυψε το Corot, οι επτά θεωρείται ότι ανήκουν στην κατηγορία του «καυτού Δία» (Hot Jupiters), δηλαδή τεράστιοι αέριοι πλανήτες με πολύ υψηλή θερμοκρασία, παρόμοιοι με το Δία, αλλά σε ακόμα μικρότερη απόσταση από το άστρο-ήλιο τους. Δύο άλλοι εξωπλανήτες, που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από το άστρο Corot-24, έχουν διάμετρο περίπου 1,4 φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ποσειδώνα, ολοκληρώνοντας μια πλήρη περιφορά σε πέντε και 12 μέρες αντίστοιχα.

————————————————————————————————————————————

Ρεπορτάζ του καναλιού SBS Australia σχετικά με τις ανακαλύψεις στο πεδίο των εξωπλανητών.

Ο Χρυσός Αιώνας των Εξωπλανητών
Το ότι η αστροφυσική διανύει τον «Χρυσό Αιώνα» της μελέτης των εξωπλανητών είναι γεγονός. Όπως είπαμε, ο αριθμός τους ανέρχεται σε 561 και βαίνει αυξανόμενος. Μπορείτε να ανατρέξετε στην διαδικτυακή Εγκυκλοπαίδεια των Εξωπλανητών για να διαπιστώσετε τον πακτωλό των δεδομένων που έχουν προκύψει τα τελευταία χρόνια. Ασφαλώς απέχει πολύ η ημέρα που θα έχουμε στα χέρια μας στοιχεία τα οποία θα μας επιτρέψουν να «χαρτογραφήσουμε» λεπτομερώς εξωπλανήτες, αλλά αυτά που διαθέτουμε έχουν ανατρέψει ριζικά τις απόψεις μας για τα άλλα ηλιακά συστήματα. Μέχρι σχετικά πρόσφατα ήταν άγνωστη ακόμα και η συχνότητα ύπαρξης εξωπλανητών. Το βασικό στοιχείο που έχει προκύψει είναι ότι τα ξένα ηλιακά συστήματα είναι πολύ διαφορετικά από το δικό μας σε σημείο που το Ηλιακό μας Σύστημα να αποτελεί παρατυπία. Στα ξένα ηλιακά συστήματα οι γίγαντες αεριώδεις πλανήτες περιφέρονται εξαιρετικά κοντά στα άστρα-ήλιους τους ενώ στο δικό μας βρίσκονται σε πολύ μεγάλες αποστάσεις από τον Ήλιο. Οι επιστήμονες τείνουν να θεωρήσουν ότι μάλλον υπάρχουν περισσότεροι εξωπλανήτες απ’ όσα άστρα στον ουρανό! Οι σχετικές μελέτες έχουν προχωρήσει από ανακάλυψη αεριωδών γιγάντων εξωπλανητών που βαφτίστηκαν «καυτοί Δίες» σε ελαφρώς μικρότερους «Ποσειδώνες» και τώρα σε «υπεργαίες» (Super Earths) δηλαδή πλανήτες με μάζα 5-10 φορές μεγαλύτερη της Γης. Η μεγάλη πρόκληση είναι η ανίχνευση γαιόμορφων εξωπλανητών στις λεγόμενες «ζώνες Goldilocks», δηλαδή στην κατάλληλη απόσταση από τα άστρα τους ώστε να υπάρχει νερό σε υγρή κατάσταση –κάτι που αυξάνει τις πιθανότητες ύπαρξης εξωγήινης ζωής.

————————————————————————————————————————————

Πολύ παραστατικό video της NASA σχετικά με τον Ερμή και όσα μαθαίνουμε από το MESSENGER.

Το “καυτό” έπος του MESSENGER
Στις 19 Ιουνίου το αμερικανικό διαστημόπλοιο MESSENGER (MErcury Surface, Space ENvironment, GEochemistry, and Ranging) που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Ερμή ολοκλήρωσε με επιτυχία την πρώτη από τις τέσσερις «θερμές εποχές» (hot seasons) που συμπεριλαμβάνονται στην διάρκειας ενός έτους αποστολής του. Στη διάρκεια αυτών των «θερμών εποχών» στο αλεξήλιο του σκάφους (που το προστατεύει από την τρομερή ηλιακή ακτινοβολία) η θερμοκρασία φτάνει τους 350ο C. Το ίδιο το σκάφος προστατεύεται ώστε τα όργανά του να μπορέσουν να λειτουργήσουν «υπό σκιάν». Οι «θερμές εποχές» οφείλονται στην έκκεντρη (ελλειπτική) τροχιά του Ερμή (που ολοκληρώνει μια περιφορά γύρω από τον Ήλιο κάθε 88 ημέρες) αλλά και στη γεωμετρία της τροχιάς του MESSENGER (το σκάφος είναι σε τέτοια τροχιά ώστε να πλησιάζει την επιφάνεια μέχρι ύψος 500 χλμ κάθε 12 ώρες). Παρά τις εξαιρετικά δυσμενείς συνθήκες όμως, το MΕSSENGER διεκπεραιώνει την συναρπαστική αποστολή του πραγματοποιώντας σημαντικές ανακαλύψεις σε ό,τι αφορά την γεωλογική ιστορία του πλανήτη και τις διεργασίες στο εσωτερικό του. Από τις 18 Μαρτίου, οπότε εισήλθε σε ερμαϊκή τροχιά, το σκάφος έχει μεταδώσει χιλιάδες φωτογραφίες που απεικονίζουν επιφανειακά χαρακτηριστικά με πολλές λεπτομέρειες. Επίσης έχει κάνει εκτεταμένες μετρήσεις της χημικής σύνθεσης της επιφάνειας αλλά και της τοπογραφίας, καθώς επίσης και του μαγνητικού πεδίου του πλανήτη. Το MESSENGER ανακάλυψε πως παρότι Ερμής και Σελήνη μοιάζουν πολύ εκ πρώτης όψεως, διαφέρουν πολύ στη σύνθεση. Μια σημαντική ανακάλυψη είναι η ύπαρξη αινιγματικών «πηγαδιών» στον Ερμή που μοιάζουν «νεαρής ηλικίας» και ίσως οφείλονται σε κάποια ανεξακρίβωτη γεωλογική δραστηριότητα. Ένα άλλο πεδίο συναρπαστικής έρευνας είναι η πιθανή ύπαρξη πάγου σε μόνιμα σκιασμένους κρατήρες των πολικών περιοχών του Ερμή.

————————————————————————————————————————————

Η στενή επαφή Cassini και Ελένης.

Ραντεβού με την… Ελένη
Στις 18 Ιουνίου, το διαστημόπλοιο Cassini που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Κρόνο από το 2004 ολοκλήρωσε την δεύτερη στενή επαφή του με την… Ελένη. Η Ελένη βέβαια δεν είναι παρά ένας παγωμένος δορυφόρος του Κρόνου για τον οποίο διαθέταμε ελάχιστα στοιχεία πριν την αποστολή του Cassini. Στο κοντινότερο πέρασμά του, το διαστημόπλοιο πέταξε σε απόσταση σχεδόν 7.000 χλμ από την επιφάνεια της Ελένης. Αυτό θα βοηθήσει τους επιστήμονες να δημιουργήσουν έναν παγκόσμιο χάρτη της Ελένης ώστε να μπορέσουν να κατανοήσουν καλύτερα την ιστορία των μετεωρικών συγκρούσεων με το παγωμένο αυτό φεγγάρι καθώς επίσης και να μελετήσουν κάποιους σχηματισμούς που μοιάζουν με «ρεματιές» οι οποίοι είχαν παρατηρηθεί κατά το παρελθόν. Το προηγούμενο πέρασμα του Cassini από την Ελένη είχε γίνει στις 10 Μαρτίου 2010, όταν το σκάφος πέταξε μόλις 1.820 χλμ από το δορυφόρο. Η Ελένη –που ανακαλύφθηκε μόλις το 1980- πήρε το όνομά της από την Ωραία Ελένη η οποία ήταν εγγονή του Κρόνου. Το Cassini ξεκίνησε την διαστημική του οδύσσεια το 1997 και έφτασε στο σύστημα του Κρόνου το 2004, όπου εξαπέλυσε την ευρωπαϊκής κατασκευής άκατο Huygens η οποία προσεδαφίστηκε στον αινιγματικό δορυφόρο Τιτάνα μεταδίδοντας για πρώτη φορά φωτογραφίες από την επιφάνειά του. Έκτοτε το Cassini περιπλανιέται στο σύστημα του Κρόνου πραγματοποιώντας συναρπαστικές ανακαλύψεις για τον πλανήτη, τους δακτυλίους και τους δορυφόρους του. Χάρη στην ενέργεια της γεννήτριας ραδιοϊσοτόπων του (που διαθέτει πλουτώνιο) το Cassini αναμένεται να λειτουργήσει ως το 2017 οπότε θα πέσει στον Κρόνο προκειμένου να μεταδώσει τα τελευταία επιστημονικά δεδομένα στο κύκνειο άσμα του.

————————————————————————————————————————————

Θανάσης Βέμπος
www.vembos.gr

Ο Αλέξανδρος Παππάς είναι ο πιο παλιός συνεργάτης του Techblog και επωμίζεται την επικοινωνία του site με τις εταιρείες καταγράφοντας όλα τα νέα τεχνολογίας από την ελληνική αλλά και την διεθνή ειδησεογραφία. Ο Αλέξανδρος έχει σπουδάσει στην Αγγλία και σήμερα διατηρεί ένα από τα μεγαλύτερα βιβλιοπωλεία στην Χαλκιδική.

ΣΥΖΗΤΗΣΗ

Παρακολουθήστε τα σχόλια
Να ειδοποιηθώ όταν
guest

4 Σχόλια
παλαιότερο
νεώτερο
Inline Feedbacks
View all comments
Αποστόλης

Εξαιρετικό το άρθρο κύριε Βέμπο. Μπράβο! Θα ήθελα να ρωτήσω τι πληροφορίες μάθαμε από το διαστημόπλοιο Cassini για την Ελένη;

Solon

Thanks

Θανάσης Βέμπος

Ουσιαστικά μετά την επίσκεψη του Cassini η Ελένη μεταμορφώθηκε απο απλό “άστρο” σε κόσμο με τοπογραφικές και γεωλογικές λεπτομέρειες. Στα ακόλουθα links υπάρχουν αρκετά τεχνικά στοιχεία

https://solarsystem.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Sat_Helene
https://www.planetary.org/blog/article/00002385/

Κυριάκος

Πολύ ωραίο, ευχαριστούμε!

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Space News Report report Space Space News

Space News Report – 28.11.2012

Οι φήμες για το τι έχει ανακαλύψει το Curiosity στον Άρη δίνουν και παίρνουν αλλά το πιθανότερο είναι πως δεν πρόκειται για κάτι πραγματικά συγκλονιστικό. Όμως μια αρειανή αμμοθύελλα ίσως επηρεάσει τη λειτουργία των τροχοφόρων. Παράλληλα η Ευρώπη θα συνεργαστεί με τη Ρωσία για το δικό της αρειανό ρόβερ. Στο μεταξύ επελέγησαν δυο άντρες που […]

Space News Report report Space Space News

Space News Report – 08.11.2012

Θολό είναι το μέλλον του ρωσικού επανδρωμένου διαστημοπλοίου που θα αντικαταστήσει το Soyuz. Μια νέα υπηρεσία της NASA μπορεί να σας ειδοποιεί για επερχόμενα περάσματα του Διαστημικού Σταθμού. Το Curiosity μας έστειλε την αυτοπροσωπογραφία του από τον Άρη, ενώ πιο πέρα, στη ζώνη των αστεροειδών, οι επιστήμονες αποκάλυψαν το μυστικό της «αιώνιας νεότητας» της Εστίας.

Space News Report report Space Space News

Space News Report – 24.10.2012

Ένα νέο Soyuz έφυγε για τον Διαστημικό Σταθμό μεταφέροντας το πλήρωμα της Αποστολής 33. Στο μεταξύ μια δεύτερη –πλην όμως- ξεροψημένη Γη ανακαλύφθηκε γύρω από το κοντινότερο άστρο. Οι Ευρωπαίοι σχεδιάζουν έναν αστρονομικό δορυφόρο που θα κατασκοπεύσει εξωπλανήτες αλλά οι Αμερικανοί ανησυχούν για την σωματική ακεραιότητα του πρώτου διαστημοπλοίου που θα φτάσει στον Πλούτωνα σε […]

Space News Report Space Space News Space News Report

Space News Report – 27.06.2012

Οι αστροναύτες του Shenzhou κατάφεραν να συνδέσουν χειροκίνητα το σκάφος τους με το Tiangong, πραγματοποιώντας ακόμα ένα βήμα στη δημιουργία κινεζικού διαστημικού σταθμού. Στο μεταξύ, ετοιμάζεται το νέο πλήρωμα του Διαστημικού Σταθμού, άφθονο νερό ανακαλύφθηκε στο νότιο πόλο της Σελήνης και στα έγκατα του Άρη, ενώ στα πέρατα του διαστήματος δυο εξωπλανήτες αλληλοκυνηγιούνται γύρω από […]