Συνεχίζοντας το άρθρο της προηγούμενης εβδομάδας, παρουσιάζουμε τα σημαντικότερα λάθη που κάνουμε κατά την επιλογή Hardware για τον υπολογιστή μας. Σε αυτό το μέρος θα μιλήσουμε για την μητρική κάρτα. Σκοπός μας να βοηθήσουμε τον αρχάριο, τον απλό χρήστη στην επιλογή υλικού που θα καλύπτει τις ανάγκες του χωρίς περιττές σπατάλες ή δυσάρεστες εκπλήξεις.

Επιλέγοντας μητρική κάρτα

H συχνά παρεξηγημένη μητρική κάρτα (motherboard) δεν πρέπει να υποτιμάται από κανέναν. Είναι το πιο σημαντικό κομμάτι ενός υπολογιστή, και αυτό που θέλει την μεγαλύτερη προσοχή. Δεν είναι τυχαίο το όνομά της, όπως επίσης το γεγονός ότι βρίσκεται σε οτιδήποτε θεωρείτε υπολογιστής σήμερα, μικρός ή μεγάλος. Desktop, laptop, tablet, smartphone, netbook, ultrabook, είναι μόνο μερικά από τα παραδείγματα που μπορεί κανείς να αναφέρει.

Το μεγαλύτερο λάθος που κάνουν πολλοί στην επιλογή της μητρικής κάρτας, είναι ότι δεν της δίνουν την δέουσα σημασία, διαλέγοντας απλά όποια προτείνει ο πωλητής ή όποια απλώς πληρεί τις ελάχιστες προϋποθέσεις για τα υπόλοιπα υλικά.
Φυσικά, αυτό δεν είναι αναγκαστικά λάθος. Το πιο σημαντικό στην επιλογή μιας μητρικής είναι να μπορεί να “δέσει” όλα τα υπόλοιπα υλικά με αρμονία και να δουλεύουν απροβλημάτιστα. Υπάρχουν όμως δυο λόγοι που θα θέλατε να διαλέξετε εσείς την μητρική κάρτα που θα πάρετε. Ο πρώτος είναι για να έχετε τον έλεγχο του τι διαλέγετε, να δείτε τις επιλογές σας και να διαλέξετε κάρτα με τα χαρακτηριστικά που εσείς χρειάζεστε/ θέλετε. Ο δεύτερος λόγος είναι η επιλογή για μελλοντική επεκτασιμότητα, δηλαδή η δυνατότητα για μελλοντική αναβάθμιση με όσο δυνατόν λιγότερα έξοδα.

Εάν λοιπόν αποφασίσετε να διαλέξετε εξ ολοκλήρου εσείς την μητρική κάρτα, θα πρέπει πάνω από όλα να είναι συμβατή με το υπόλοιπο υλικό. Τα σημεία που πρέπει να προσέξετε είναι τα εξής:
• Τον τύπο τοποθέτησής της στο κουτί (π.χ. ATX, MicroATX) για να μπορεί να τοποθετηθεί στο κουτί σας.
• Το Socket επεξεργαστή που δέχεται (π.χ. το 1155 για τους νεότερους Intel Ivy Bridge και το FM2 για τους πρόσφατους AMD επεξεργαστές) για να είναι συμβατή με τον CPU σας.
• Την μέγιστη μνήμη σε GB, την μέγιστη ταχύτητα μνήμης σε MHz, και τον αριθμό των υποδοχών για μνήμες που διαθέτει.
• Να έχει έστω μία υποδοχή PCIe x16 για την κάρτα γραφικών σας, ή δύο και πάνω εάν θέλετε να έχετε συστοιχία από πολλές κάρτες γραφικών για μέγιστες επιδόσεις.
• Να έχει τις κατάλληλες υποδοχές για να προσθέσετε τους σκληρούς σας δίσκους (π.χ. SATA, IDE) καθώς και τις ταχύτητες/πρότυπα που υποστηρίζουν οι συσκευές σας.

Πολλές μητρικές προσφέρουν και έξτρα ενσωματωμένες συσκευές, τις λεγόμενες on-board συσκευές. Εάν δεν έχετε ιδιαίτερες ή συγκεκριμένες απαιτήσεις, αυτές οι συσκευές μπορούν να σας εξοικονομήσουν αρκετά χρήματα. Προσφέροντάς σας ενσωματωμένες κάρτες ήχου, δικτύου, γραφικών (μέσω του CPU), ασύρματου δικτύου, bluetooth καθώς και κάρτες επέκτασης θυρών όπως USB 3.0 και FireWire, η εκλεκτή σας μητρική κάρτα μπορεί να καλύψει ακόμα και εξ ολοκλήρου τις ανάγκες σας σε επιπλέον υλικό.

Εξηγώντας τα παραπάνω σημεία προσοχής, θα προσπαθήσουμε να δώσουμε βάση και στην επεκτασιμότητα, τον δεύτερο και εξίσου σοβαρό λόγο που θα θελήσετε να διαλέξετε μόνοι σας την μητρική σας κάρτα.
Ο τύπος τοποθέτησης στο κουτί, είναι άμεσα συνδεδεμένος και με το μέγεθος της μητρικής. Για παράδειγμα μια micro-ATX τύπου μητρική, έχει κατασκευαστεί περισσότερο με γνώμονα την εξοικονόμηση χώρου, για μικρότερα κουτιά, και για υπολογιστές με λιγότερες απαιτήσεις λειτουργίας, όπως ένας υπολογιστής γραφείου ή ένας απλός υπολογιστής για σερφάρισμα στο Internet και εφαρμογές γραφείου. Αντίθετα, μια μητρική με τύπο Full-ATX είναι για τους λάτρεις του “αθλήματος” και τους ενθουσιώδεις, που θέλουν μεγάλο και ευρύχωρο κουτί, μητρική με αρκετό χώρο για καλύτερη ψύξη, καθώς οι απαιτήσεις τους είναι μεγάλες, ανάλογες με τις θερμοκρασίες που αναπτύσσονται Φυσικά υπάρχει και η μεσαία λύση, η ATX, η οποία προσπαθεί να παντρέψει τους δύο κόσμους και είναι η ποιο δημοφιλής. Ανάλογα με τις ανάγκες σας, μια μητρική ATX ή Full-ATX μπορεί να σας προσφέρει καλύτερη κυκλοφορία αέρα καθώς και καλύτερη επεκτασιμότητα στο μέλλον. Υπάρχουν και άλλοι τύποι ATX, όπως η Mini-ATX, αλλά αυτοί οι τρεις είναι οι πιο διαδεδομένη στην αγορά.

Ο τύπος του Socket που θα διαλέξετε έχει να κάνει κατά πολύ με πιο επεξεργαστή έχετε επιλέξει. Αυτό είναι αρκετά σαφές, αλλά εδώ θα θέλαμε να σταθούμε και στην επεκτασιμότητα. Διαλέγοντας ένα socket τελευταίας γενιάς, έχετε περισσότερες ελπίδες για μελλοντική αναβάθμιση. Τα sockets που αναφέρω ως παράδειγμα παραπάνω είναι πολύ πρόσφατα και κατά 99.9% προσφέρουν 2-3 χρόνια μελλοντικής δυνατότητας αναβάθμισης. Τα πιο πρόσφατα socket δεν είναι κανόνας στην επιλογή μητρικής, αλλά οι mainstream επιλογές συνήθως κρατάνε στην αγορά λόγω διαδεδομένης χρήσης. Φυσικά, για υπολογιστές μιλάμε, οι εξελίξεις τρέχουν καθημερινά και κανείς δεν μπορεί να είναι 100% απόλυτος για τίποτα.

Στο θέμα της μνήμης είναι πιο εύκολα τα πράγματα. Διαλέγουμε μια κάρτα με βάση το πόσα μέγιστα GB μπορεί να υποστηρίξει (π.χ. 16 GB), την μέγιστη ταχύτητα (π.χ. 1600 MHz), και το πόσες υποδοχές για μνήμες έχει (π.χ. 4). Έτσι μπορούμε για παράδειγμα να αγοράσουμε 2 μνήμες με 4 GB η καθεμία, στα 1600 MHz, για να είμαστε καλυμμένοι με τα σημερινά δεδομένα, και αργότερα μπορούμε να αγοράσουμε ακριβώς τα ίδια, διπλασιάζοντας την χωρητικότητα της μνήμης, κρατώντας παράλληλα την ίδια υψηλή ταχύτητα και κυρίως, χωρίς να πάνε χαμένα τα λεφτά που δώσαμε για τις προηγούμενες, αφού θα τις κρατήσουμε.

Ανάλογα με τις απαιτήσεις μας στο τομέα του gaming θα διαλέξουμε και ανάλογες θύρες PCIe για μία ή δύο ακόμα και τρεις ή τέσσερις κάρτες γραφικών (ναι, υπάρχουν και τέτοια τέρατα…). Ας αφήσουμε όμως τις υπερβολές και ας επικεντρωθούμε στα βασικά. Μία PCIe έκδοσης 2.0 ή 3.0 στα x16 (ταχύτητα) είναι αρκετή για μία αξιοπρεπέστατη κάρτα γραφικών. Οι έξτρα υποδοχές PCIe μπορεί να είναι και κατώτερων εκδόσεων ή ταχυτήτων, καθώς θα μας χρησιμεύσουν για κάρτες ήχου, κάρτες δικτύου κτλ. όπου οι απαιτήσεις είναι μικρότερες. Σπάνια πλέον θα βρούμε και μητρικές με τις απλές PCI υποδοχές (όχι Express δηλαδή) τις οποίες μπορεί να τις χρειαστούμε αν πρόκειται να χρησιμοποιήσουμε κάποια παλιά κάρτα από άλλον υπολογιστή παλαιότερης γενιάς, ή ακόμα και νέες κάρτες που χρησιμοποιούν αυτού του τύπου σύνδεση. Σίγουρα για λόγους μελλοντικής επεκτασιμότητας, καλό είναι να επιλέξουμε μητρική από την οποία θα περισσέψει τουλάχιστον μία PCIe κενή και διαθέσιμη για μελλοντική χρήση.

Οι επιλογές στον τομέα των υποδοχών των σκληρών δίσκων έχουν να κάνουν πιο πολύ με το θέμα συμβατότητας. Η τεχνολογία στους σκληρούς δίσκους προχωράει με πιο αργούς ρυθμούς, και επιπλέον, οι παλαιότερες γενιές αρνούνται να μας εγκαταλείψουν εύκολα. Για αυτό, ανάλογα με τα αν θέλετε να κρατήσετε παλιούς σκληρούς ή συσκευές DVD με σύνδεση IDE, θα πρέπει να διαλέξετε μητρική κάρτα που να διαθέτει τις κατάλληλες εσωτερικές συνδέσεις. Η ποιο πρόσφατη τεχνολογία, η SATA, χωρίζεται σε τρεις γενιές, 1, 2 και 3, με ταχύτητες 1.5, 3 και 6 GBit/s αντίστοιχα. Θα βρείτε πολλές μητρικές να μην αναγράφουν γενιά αλλά ταχύτητα, γι αυτό προσοχή να επιλέξετε την σωστή για τις συσκευές σας. Ανάλογα με τον αριθμό των συσκευών σας, διαλέξτε μητρική κάρτα με τουλάχιστον άλλη μία επιπλέον υποδοχή SATA να περισσεύει, για λόγους μελλοντικής επέκτασης.

Παρόλα τα παραπάνω υπάρχουν και επιπλέον χαρακτηριστικά που μπορεί να φανούν χρήσιμα σε κάποιον, αλλά δεν θα σας κουράσουμε άλλο. Αναφορικά να πούμε, ότι ένα επιπλέον ζήτημα στις μητρικές είναι και οι θύρες που υποστηρίζουν. O αριθμός των θυρών USB 3.0, HDMI, DVI, VGA, καθώς και η ύπαρξη θυρών eSATA, μικροφώνου, ακουστικών, Serial Port και άλλων, ίσως παίξουν σημαντικό ρόλο για την κάλυψη των αναγκών του κάθε χρήστη. Λάβετε τις υπόψιν αν οι απαιτήσεις σας είναι συγκεκριμένες.

Θεωρώ πολύ σημαντική την επιλογή της μητρικής, και γι αυτό το λόγο αφιέρωσα ολόκληρο το 2ο μέρος για να αναλύσω τις επιλογές. Σίγουρα δεν καλύφτηκαν όλες οι πτυχές, αλλά για πιο εξειδικευμένες απαιτήσεις θα πρέπει να γίνουν και εξειδικευμένες έρευνες.

Ραντεβού στο 3ο μέρος όπου θα μιλήσουμε για το κουτί, τον σκληρό δίσκο, τα τροφοδοτικά και την οθόνη.