Οι Ρώσοι προσπαθούν να ομαλοποιήσουν το χρονοδιάγραμμα πτήσεων στον Διαστημικό Σταθμό, γι αυτό και είπαν «νιετ» στην σύνδεση της ιδιωτικής κάψουλας Dragon. Στο μεταξύ η NASA αποκάλυψε τα σχέδια του νέου «υπερπυραύλου» της, ανακαλύφθηκε ένας πλανήτης που παραπέμπει στο Star Wars, ενώ πολύ ευχάριστα αστρονομικά νέα έρχονται από τα… Γρεβενά!
Διαβάστε τα προηγούμενα Space News Report.
————————————————————————————————————————————
Επέστρεψαν οι τρεις κοσμοναύτες του Soyuz-TMA-21
Την περασμένη Πέμπτη, ένα ρωσικό Soyuz επέστρεψε στη Γη μεταφέροντας τρία από τα έξι μέλη του πληρώματος του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ISS). Όμως η επάνοδος δεν έγινε χωρίς κάποια προβλήματα αφού λίγο πριν την είσοδο στην ατμόσφαιρα της Γης σημειώθηκε διακοπή των επικοινωνιών –κάτι που προκάλεσε μεγάλη ανησυχία στον Έλεγχο Εδάφους. Ωστόσο, τα συνεργεία περισυλλογής κατόρθωσαν τελικά να εντοπίσουν την κάψουλα του Soyuz TMA-21 να κατέρχεται με αλεξίπτωτο στη στέπα του Καζαχστάν χωρίς πρόβλημα. Οι Alexander Samokutyaev, Andrey Borisenko και ο Αμερικανός Ronald Garan που ξεπρόβαλλαν κεφάτοι από την κάψουλα, είχαν περάσει πάνω σχεδόν μισό χρόνο (164 ημέρες) στο διάστημα. Στον ISS παραμένουν οι Mike Fossum (ΗΠΑ), Sergei Volkov (Ρωσία) και Satoshi Furukawa (Ιαπωνία). Στο μεταξύ, αβεβαιότητα συνεχίζει να επικρατεί εξαιτίας της αναστάτωσης του χρονοδιαγράμματος, λόγω της συντριβής του Progress στις 24 Αυγούστου και της καθήλωσης των πυραύλων Soyuz. Στις 13 Σεπτεμβρίου η Ρωσία ανακοίνωσε ότι σκοπεύει να προχωρήσει στην εκτόξευση ενός ακόμα Progress στις 30 Οκτωβρίου και του Soyuz ΤΜΑ-22 με το επόμενο πλήρωμα του ISS στις 14 Νοεμβρίου. Η εκτόξευση του ΤΜΑ-22 (με επιβαίνοντες τους Anton Shkaplerov, Anatoly Ivanishin και Dan Burbank) προβλεπόταν κανονικά για τις 24 Σεπτεμβρίου. Ταυτόχρονα οι Fossum, Volkov και Furukawa (που είχαν μεταβεί στον ISS στις 7 Ιουνίου με το TMA-02M) σχεδιάζεται να επιστρέψουν στη Γη στις 22 Νοεμβρίου, μόλις μια βδομάδα μετά την άφιξη του Soyuz TMA-22. Τέλος, αν όλα πάνε καλά, ακόμα τρεις άντρες θα μεταβούν στον ISS στις 20-26 Δεκεμβρίου (Oleg Kononenko, Andre Kuipers και Donald Pettit), τρεις βδομάδες αργότερα απ’ ό,τι είχε αρχικά προγραμματιστεί. Αν το περίπλοκο αυτό χρονοδιάγραμμα τηρηθεί, θα ομαλοποιηθεί το πρόγραμμα επάνδρωσης του ISS.
————————————————————————————————————————————
“Νιετ” στην σύνδεση Dragon και Διαστημικού Σταθμού
Στο μεταξύ, η διαστημική κάψουλα Dragon, δημιούργημα της ιδιωτικής εταιρείας SpaceX, που αναμένεται να εκτοξευτεί προς τον ISS στις 30 Νοεμβρίου, δεν θα συνδεθεί με τον σταθμό, όπως προγραμματιζόταν αρχικά. Δεδομένης της αναστάτωσης των χρονοδιαγραμμάτων λόγω της καταστροφής του Progress, οι Ρώσοι ανησυχούν για παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν περαιτέρω περιπλοκές. Όπως μάλιστα δήλωσε ο Alexei Krasov, επικεφαλής του τομέα επανδρωμένων πτήσεων της Roskosmos (της ρωσικής NASA) «Δεν θα δώσουμε άδεια για σύνδεση μέχρις ότου τεκμηριωθεί το απαιτούμενο επίπεδο αξιοπιστίας και ασφάλειας. Και μέχρι τώρα δεν έχουμε αποδείξεις ότι αυτό το διαστημόπλοιο συμμορφώνεται πλήρως με τις αποδεκτές παραμέτρους της διαστημικής ασφάλειας». Το ρωσικό «νιετ» έχει προκαλέσει αναστάτωση στην SpaceX η οποία πόνταρε πολλά στην επιτυχία του Dragon, που ίσως αποτελέσει το επόμενο αμερικανικό επανδρωμένο διαστημόπλοιο εξυπηρέτησης του ISS. Ήδη έχει δοκιμάσει επιτυχώς την κάψουλα, καθώς επίσης και τον πύραυλο Falcon τον οποίο ανέπτυξε με δικά της μέσα. Όμως οι Ρώσοι φαίνεται να είναι ανένδοτοι, αφού έχουν στρέψει τις δυνάμεις τους στην πάση θυσία ομαλοποίηση του χρονοδιαγράμματος εξυπηρέτησης του ISS. Στο πλαίσιο αυτό αναγκάστηκαν να αναβάλλουν από τον Οκτώβριο για το Δεκέμβριο την προγραμματισμένη εκτόξευση έξι αμερικανικών τηλεπικοινωνιακών δορυφόρων Globalstar καθώς επίσης και δυο εμπορικών ευρωπαϊκών δορυφόρων. Το πρόσφατο ατύχημα είχε ως αποτέλεσμα και την απόσυρση των δυο από τους τέσσερις πυραύλους Soyuz-ST που ετοιμάζονταν για εκτοξεύσεις από το ευρωπαϊκό διαστημοδρόμιο Kuru στη Γαλλική Γουιάνα. Παρόλα αυτά, δεν προβλέπεται να επηρεαστεί η προγραμματισμένη για τις 20 Οκτωβρίου πρώτη εκτόξευση τέτοιου πυραύλου.
————————————————————————————————————————————
Ο νέος υπερπύραυλος της NASA
Κι ενώ οι Ρώσοι πασχίζουν να βάλουν μια τάξη στα χρονοδιαγράμματα, η NASA αποκάλυψε τα σχέδια ενός τεράστιου πυραύλου ο οποίος στο μέλλον θα χρησιμοποιηθεί για την εκτόξευση επανδρωμένων διαστημοπλοίων πέρα από την τροχιά της Γης και την αποστολή τους σε κοντινούς αστεροειδείς ή στον Άρη. Εάν το πρόγραμμα προχωρήσει (εάν δηλαδή υπάρξει η σχετική χρηματοδότηση), θα πρόκειται για τον πλέον ισχυρό πύραυλο που έχει κατασκευαστεί ποτέ, με δυνατότητες που θα ξεπερνούν ακόμα και εκείνες του Saturn-5 χάρη στον οποίο έγιναν εφικτές οι επανδρωμένες προσσεληνώσεις του προγράμματος Apollo (1969-1972). Η αρχική εκδοχή του πυραύλου-τιτάνα, θα μπορεί να θέτει 70 τόνους σε περιγήινη τροχιά, ενώ η αναβαθμισμένη εκδοχή του θα μπορεί να τοποθετεί φορτία 130 τόνων (βαρύτερα από το διαστημικό λεωφορείο). Ο Saturn-5 μπορούσε να θέτει σε τροχιά φορτία 120 τόνων ενώ το διαστημικό λεωφορείο μπορούσε να μεταφέρει φορτία μόλις 22 τόνων (αν εξαιρέσουμε το δικό του βάρος). Σύμφωνα με το τρέχον χρονοδιάγραμμα, η NASA σκοπεύει να πραγματοποιήσει την πρώτη μη επανδρωμένη εκτόξευση το 2017. Όλα βεβαίως θα εξαρτηθούν από τη χρηματοδότηση, αφού πολλά παρόμοια σχέδια έχουν εξαγγελθεί στο παρελθόν αλλά «εξώκειλαν» λόγω έλλειψης πόρων. Με βάση τους υπολογισμούς, ο νέος υπερπύραυλος, η επανδρωμένη κάψουλα Orion (που «νεκρανασταίνεται» διαρκώς) συν μετατροπές στην υποδομή εκτόξευσης, θα κοστίσουν $3 δισεκ. ετησίως, ή $18 δισεκ. μέχρι το 2017. Όμως η NASA δαπανούσε $2-3 δισεκ. ετησίως για τις επιχειρήσεις του διαστημικού λεωφορείου το οποίο τώρα παροπλίστηκε. Παρόλα αυτά, δεν έχει γίνει ακόμα σαφές εάν θα απαιτηθούν περικοπές σε άλλα προγράμματα.
————————————————————————————————————————————
Ανακαλύφθηκε ο πλανήτης… Τατουΐν!
Στο μεταξύ, αίσθηση προκαλεί στον αστρονομικό κόσμο η ανακάλυψη του πλανήτη «Τατουΐν». Ένα θέαμα που έγινε δημοφιλές χάρη στο κινηματογραφικό έπος του Star Wars, δηλαδή το ηλιοβασίλεμα σε ένα πλανήτη με δυο ήλους, μετατράπηκε τώρα σε επιστημονικό δεδομένο. Αστρονόμοι που χρησιμοποιούσαν το Διαστημικό Τηλεσκόπιο Kepler της NASA κατόρθωσαν να ανακαλύψουν το γίγαντα πλανήτη ενός διπλού άστρου που αποτελεί το ηλιακό σύστημα Kepler-16, σε απόσταση σχεδόν 200 ετών φωτός. Όπως ήταν φυσικό, όλοι σκέφτηκαν αμέσως τον περίφημο πλανήτη «Τατουΐν», την πατρίδα του Λιουκ Σκαϊγουόκερ στο Star Wars –έτσι ο νέος εξωπλανήτης βαφτίστηκε ανεπίσημα και κοινή συναινέσει με το ίδιο όνομα. Ο –επίσημα- Kepler-16(ΑΒ)b αποτελεί την επιβεβαίωση ότι τέτοιοι πλανήτες υπάρχουν στην πραγματικότητα, παρότι μέχρι τώρα η ύπαρξή τους ήταν απλώς μια ανεπιβεβαίωτη υπόθεση. Ο «Τατουΐν» περνά μπροστά και από τα δυο άστρα, ελαττώνοντας το φως τους. Χάρη στο φαινόμενο αυτό, αλλά και χάρη στο ότι το κάθε άστρο προκαλεί έκλειψη στον σύντροφό του, έγινε εφικτός ο υπολογισμός των μαζών, των διαστάσεων και των τροχιών και των τριών σωμάτων. Ο «Τατουΐν» περιφέρεται γύρω από τους ήλιους του σε απόσταση ίση με τα ¾ της απόστασης Γης-Ήλιου. Ο ίδιος ο πλανήτης είναι μεγάλος σαν τον Κρόνο, παρότι είναι σχεδόν 50% πυκνότερος, πράγμα που σημαίνει ότι είναι πλούσιος σε βαρέα χημικά στοιχεία. Με βάση τα όσα γνωρίζουμε, δεν μοιάζει πιθανό να φιλοξενεί ζωή, αφού είναι ψυχρός και με αεριώδη επιφάνεια. Ο “Τατουΐν” ακολουθεί μια σχεδόν απόλυτα κυκλική τροχιά 229 ημερών γύρω από τα δυο άστρα τα οποία έχουν μάζα ίση με 69% και 20% του Ήλιου αντίστοιχα. Τα δυο άστρα είναι πολύ κοντά το ένα στο άλλο –απέχουν μεταξύ τους μόλις το 1/5 της απόστασης Γης-Ήλιου.
————————————————————————————————————————————
Θανάσης Βέμπος
www.vembos.gr
ΣΥΖΗΤΗΣΗ