iPhone: Αλλάζοντας μία ολόκληρη βιομηχανία [Throwback]

Εν έτει 2020 ο κόσμος είναι γεμάτος από smartphones, από δύο λειτουργικά συστήματα και από πολλές μα πολλές επιλογές σε όλες τις τιμές, με χρήστες να μπορούν να κάνουν τη δουλειά τους είτε πάρουν συσκευή των 100 ευρώ είτε των 1000 ευρώ. Όμως, πριν από 13 χρόνια τα πράγματα δεν ήταν καθόλου όπως τα βλέπουμε σήμερα. Οι εταιρείες είχαν διαφορετικές προσεγγίσεις στο θέμα “έξυπνο τηλέφωνο”, με άλλες να χρησιμοποιούν αριθμητικά πληκτρολόγια, άλλες ολόκληρα QWERTY πληκτρολόγια και κάποιες να χρησιμοποιούν ακόμη και οθόνη αφής ή πενάκι.

Σήμερα λοιπόν θα μιλήσουμε για τη συσκευή που άλλαξε όλη τη βιομηχανία των κινητών τηλεφώνων, τη συσκευή που μας έφερε στο σήμερα, ένα σήμερα γεμάτο επιλογές, γεμάτο “βαρετές” συσκευές, αλλά με εμπειρία χρήσης που γνωρίζουμε και είναι εύκολη για τον καθένα. Δε θα σταθώ καν στα τεχνικά χαρακτηριστικά, αλλά θα προσπαθήσω να μεταφέρω στους νεότερους το αίσθημα που είχαμε όλοι όσοι προλάβαμε τη μετάβαση από “ένα κινητό” στο iPhone.

Η έλευση και οι αντιδράσεις

Στην πλέον γνωστή παρουσίαση του Steve Jobs το 2007 όλα άλλαξαν. Τι μας είχε υποσχεθεί ο Jobs τότε; Ένα iPod με οθόνη αφής, ένα επαναστατικό κινητό τηλέφωνο και μία συσκευή Internet όπως καμία άλλη. Το αποτέλεσμα δεν ήταν τελικά τρεις, αλλά μία συσκευή: το iPhone. Αν και το κοινό είχε ξετρελαθεί με το νέο τηλέφωνο της Apple, εταιρείες όπως η Motorola είπαν ότι δεν έβρισκαν τίποτα το ενδιαφέρον στο iPhone, ενώ ο Steve Ballmer στη θρυλική του πλέον αντίδραση είχε εκφράσει πως είναι το πιο ακριβό κινητό που έχει δει, ενώ παράλληλα χωρίς πληκτρολόγιο δεν είναι καν καλή συσκευή για να γράφει κάποιος μηνύματα.

Από την άλλη όμως, όσοι έπιασαν τη συσκευή στα χέρια τους μιλούσαν για μία απίστευτη εμπειρία χρήσης, κάτι που είχε υποσχεθεί και το Steve Jobs. Η Google παράλληλα ήταν η μόνη ανταγωνιστική εταιρεία, που τότε δε ξέραμε καν τι ετοιμάζει, που είδε το iPhone και άφησε ότι είχε ετοιμάσει για το λειτουργικό σύστημα Android και ξεκίνησε από το μηδέν την ανάπτυξη του, γιατί κατάλαβε ότι αυτό που προσφέρει η Apple είναι αυτό που θα θέλει ο κόσμος. Το μέλλον απέδειξε πόσο δίκιο είχε η Google.

Μία νέα εμπειρία χρήσης

Κάποιοι κατακρίνουν το iPhone, για τη στατικότατα που έχει στην εμφάνιση του UI του εδώ και 13 χρόνια, καθώς πέραν των διαφορετικών εικονιδίων, στην καρδιά του παραμένει εκείνη η συσκευή με τα εικονίδια σε σελίδες, που δε μπορείς να αλλάξεις ελεύθερα ή να κάνεις ότι θέλεις, αν και με το iOS 14 το iPhone έχει αλλάξει αρκετά. Όμως αυτό από την άλλη είναι η μαγεία του λειτουργικού. Φανταστείτε πόσο μπροστά από την εποχή του είναι ένα λειτουργικό, όταν η εμφάνιση του έχει αλλάξει ελάχιστα και ακόμα παραμένει μοντέρνο, φιλικό και απλό για τον χρήστη. Ειδικά οι ρυθμίσεις πραγματικά είναι ίδιες.

Όταν ακόμη αποκαλούσαμε οποιονδήποτε browser “Explorer” ή “Internet”, η Apple μας έμαθε τι θα πει πραγματική πλοήγηση, μέσω ενός άριστου browser με το όνομα Safari. Ναι, προφανώς και δεν ήταν η εμπειρία που θα είχε κάποιον με τον υπολογιστή του, αλλά ήταν ότι καλύτερο υπήρχε εκείνη την εποχή. Επίσης, η λειτουργία Pinch-to-zoom στις ιστοσελίδες ήταν πραγματικά κάτι που δεν υπήρχε σε κανένα άλλο τηλέφωνο.

Ακόμα και η ταχύτητα της συσκευής φάνταζε απίστευτη στα μάτια μας. Οι εφαρμογές άνοιγαν με το που πατούσε κάποιος το εικονίδιο και έκλειναν με το που πατούσες το home button. Χωρίς καμία απολύτων καθυστέρηση, ή τουλάχιστον έτσι μας φαινόταν. Η οθόνη του iPhone ήταν πραγματικά όμορφη, ενώ ακόμη και το βάρος του ή η ποιότητα κατασκευής του σε σχέση με ότι υπήρχε τότε σε έκανε να νιώθεις ότι κρατάς κάτι πραγματικά ξεχωριστό.

Οθόνη από το μέλλον

Από την άλλη, πέραν του UI, τι ήταν αυτό που κέρδιζε κάποιον με την πρώτη του επαφή; Η οθόνη αφής. Όσοι έζησαν την αλλαγή γνωρίζουν για ποιο πράγμα μιλάω. Θυμάμαι όταν πρώτη φορά είδα το iPhone από κοντά είχα το LG Viewty. Οπότε, η φυσική κίνηση που πήγα να κάνω ήταν να πιέσω την οθόνη για να δεχτεί το άγγιγμα μου. Όταν κατάλαβα ότι απλά θέλει να την ακουμπάς και μάλιστα απαλά για να λειτουργήσει, τότε άλλαξαν όλα. Πείτε μου ειλικρινά πόσοι από εσάς τους “παλιούς” κάνατε το πείραμα με το πόση απόσταση θέλει η συσκευή για να αναγνωρίσει το δάχτυλο σας; Μη ντρέπεστε!

Τι σημαίνει οθόνη αφής χωρίς πίεση; Όπως είπα, είχα το LG Viewty τότε. Οπότε, η μόνη λύση για να στείλω SMS ήταν μέσω της οθόνης αφής του, η οποία λειτουργούσε με πίεση (resistive). Μόνο όσοι έζησαν την εμπειρία ξέρουν πόσο κακή ήταν. Έγραφες μήνυμα πολύ πιο αργά από ότι με ένα αριθμητικό, φυσικό πληκτρολόγιο. Ξαφνικά όμως στο iPhone, έγραφα ακόμη πιο γρήγορα σε σχέση με ένα αριθμητικό πληκτρολόγιο, καθώς αναγνώριζε άμεσα τα πατήματα μου και είχε πλήρες πληκτρολόγιο στην οθόνη του.

Τι άλλο μπορούσες να κάνεις με αυτή την οθόνη; Pinch to zoom. Καμία άλλη συσκευή δεν είχε αναγνώριση δύο δαχτύλων ταυτόχρονα, οπότε αυτό από μόνο του έδινε τη δυνατότητα για zoom στην οθόνη όπως κάνουμε σήμερα, δηλαδή με τα δύο δάχτυλα προς τα έξω, όπως και zoom out με την αντίστροφη κίνηση. Φαίνεται χαζό σε κάποιον να εξηγώ κάτι τόσο απλό, όμως τότε δεν ήταν.

Περίεργες, αλλά σημαντικές ελλείψεις

Όπως είπα παραπάνω, ο κύριος τρόπος επικοινωνίας με άλλους εκείνη την εποχή ήταν τα SMS. Τα δίκτυα στην Ελλάδα δεν ήταν και τα καλύτερα, με μηνύματα να πηγαίνουν καθυστερημένα ή να μην πηγαίνουν καθόλου στον παραλήπτη. Ένας απλός τρόπος για κάποιον να είναι σίγουρος ότι το μήνυμα του παραδόθηκε ήταν η αναφορά παράδοσης μηνύματος, με το iPhone δυστυχώς να μην είχε.

Ένα ακόμα σημαντικό σημείο, το οποίο όσο και να προσπαθούν κάποιοι σήμερα να το χρησιμοποιήσουν σαν αρνητικό απλά δεν ισχύει, ήταν η έλλειψη Bluetooth. Ξαναλέω, μιλάμε για το 2007-2008, πριν λίγα χρόνια είχαμε σταματήσει να στέλνουμε με υπέρυθρες, οπότε το Bluetooth ήταν σημαντικό για την αποστολή φωτογραφιών και ήχων, τους οποίους βεβαίως το iPhone δε θα δεχόταν έτσι κι αλλιώς.

Το LG Viewty μου όχι μόνο είχε καλύτερη κάμερα, αλλά είχε και επιλογή για λήψεις βίντεο, κάτι που το iPhone δε μπορούσε να κάνει καν. Τέλος, όχι μόνο κάποιος δε μπορούσε να αλλάξει τον ήχο κλήσης του, αλλά ούτε το φόντο. Το φόντο ήταν μαύρο, σκέτο, χωρίς να μπορεί να βάλει τίποτα άλλο ο χρήστης. Επιπλέον, το κλείδωμα συσκευής ήταν η υδρόγειος, εντυπωσιακό μεν, αλλά και το μόνο που μπορούσε να έχει κάποιος.

Τότε γιατί;

Όσο καλό και να ήταν το LG Viewty μου, η εμπειρία μου με το iPhone με έκανε να σκεφτώ ξανά τι είναι ένα τηλέφωνο ή πως θα έπρεπε να είναι. Ναι, οι ελλείψεις ήταν πολλές, δε μπορούσα να ζήσω χωρίς Bluetooth ή χωρίς εφαρμογές Java και ήταν αυτά που με έκαναν να μην προσπαθήσω καν να αγοράσω iPhone, όμως στο μυαλό μου έμενε πάντα η εμπειρία χρήσης του.

Δε μιλάμε απλά για μία ακόμα συσκευή, αλλά για ένα παράθυρο προς το μέλλον, το οποίο το iPhone απέδειξε ότι ήταν όταν 13 χρόνια μετά δε χρειάζεται καν να ψάξουμε αν η συσκευή μας υποστηρίζει multi-touch ή αν έχει resistive ή capacitive οθόνη αφής, το οποίο κάποτε υπήρχε και στα συγκριτικά των καταστημάτων.

Η Apple έδειξε πως δημιούργησε μία συσκευή με πολύ σκέψη, θέλοντας να προσφέρει μία εμπειρία χρήσης που θα είναι και η τελευταία που κάποιος θα χρειαστεί, γιατί δε θα κοιτάξει καν αλλού. Όσο και να προσπάθησαν να χλευάσουν το iPhone οι υπόλοιποι κατασκευαστές στο τέλος είτε προσαρμόστηκαν με την ιδέα είτε εξαφανίστηκαν από την αγορά εντελώς. Δεν υπήρχε πλέον χώρος για πειραματισμούς, για το πως θα πρέπει να είναι ένα έξυπνο τηλέφωνο, ποια μέθοδο εισαγωγής να χρησιμοποιεί κλπ. Η σωστή υλοποίηση ήταν μία και απλά έπρεπε να την αφουγκραστούν όλη και να την εξελίξουν, όχι να την αλλάξουν.

Ακόμα και σήμερα που υπάρχει φανατικό κοινό για των iOS και Android, το οφείλουμε στην έλευση του πρώτου iPhone και στο ότι η Google κατάλαβε πως αυτό είναι πραγματικά το μέλλον και ξεκίνησε την εξέλιξη του. Δε θα μπω καν στο debate ποιο λειτουργικό είναι καλύτερο πλέον, γιατί πραγματικά εξαρτάται από τον χρήστη, καθώς εγώ όσο και να εκτιμώ τα iPhone δε μπορώ να ζήσω με κάποιους περιορισμούς που κάποιοι μπορούν να παραβλέψουν.

Ένα όμως είναι σίγουρο: Η Apple δεν έφερε ακόμα ένα κινητό τηλέφωνο στην αγορά, αλλά άλλαξε ολόκληρη την αγορά.