Space News Report – 04.01.2012

«Ποδαρικό» έκαναν στο 2012 τα αμερικανικά GRAIL που θα εξερευνήσουν τη Σελήνη. Παράλληλα οι Κινέζοι γιορτάζουν το ρεκόρ τους σε ό,τι αφορά τις πυραυλικές εκτοξεύσεις του 2011 και ανακοινώνουν επίσημα τα μελλοντικά τους σχέδια. Ενδιαφέροντα ψυχολογικά δεδομένα μπορούν να προκύψουν από τα ημερολόγια των αστροναυτών, ενώ ένας γαλαξίας πολύ μακριά στο χώρο και στο χρόνο εντυπωσιάζει.

Διαβάστε τα προηγούμενα Space News Report.
————————————————————————————————————————————

Η αποστολή GRAIL της NASA.

Πρωτοχρονιάτικος «μπουναμάς» για τη σεληνιακή εξερεύνηση
Μια σημαντική πρωτιά τόσο για τη NASA όσο και για την εξερεύνηση της Σελήνης, συνέπεσε με την φετινή Πρωτοχρονιά. Την 1η Ιανουαρίου, το δεύτερο διαστημόπλοιο GRAIL (Gravity Recovery And Interior Laboratory) της NASA ολοκλήρωσε με επιτυχία την προγραμματισμένη πυροδότηση του κινητήρα του και βρίσκεται πλέον σε σεληνιακή τροχιά. Έτσι τα δίδυμα GRAIL-A και GRAIL-B αναμένεται να ανοίξουν μια νέα εποχή στη σεληνιακή εξερεύνηση. Αυτή τη στιγμή το GRAIL-B κινείται σε ελλειπτική τροχιά με περίοδο περίπου 11,5 ωρών. Τις επόμενες εβδομάδες, χάρη σε μια σειρά ελιγμών, η περίοδος θα μειωθεί στις 2 ώρες. Και στην έναρξη της επιστημονικής αποστολής, τον προσεχή Μάρτιο, τα δύο GRAIL θα κινούνται σε σχεδόν πολική, σχεδόν κυκλική τροχιά σε ύψος μόλις 55 χλμ πάνω από τη Σελήνη (όσο δηλαδή η απόσταση Αθήνα-Κόρινθος σε ευθεία γραμμή!). Τα δυο διαστημόπλοια θα μεταδίδουν ραδιοσήματα προσδιορίζοντας με απαράμιλλη ακρίβεια την απόσταση μεταξύ τους. Καθώς θα πετούν πάνω από περιοχές με ισχυρότερη ή ασθενέστερη βαρύτητα (εξαιτίας βουνών, κρατήρων και συγκεντρώσεων μάζας στο υπέδαφος), η απόσταση μεταξύ τους θα μεταβάλλεται ελαφρά. Οι επιστήμονες θα «μεταφράσουν» αυτές τις πληροφορίες σε έναν υψηλής ευκρίνειας χάρτη του βαρυτικού πεδίου της Σελήνης. Και αυτό με τη σειρά του θα συμβάλλει στην βελτίωση της γνώσης μας τόσο για το σεληνιακό υπέδαφος, όσο και για το πώς εξελίχθηκαν οι βραχώδεις γείτονές μας στο Ηλιακό Σύστημα. Επίσης, κάθε σκάφος μεταφέρει τη μικρή κάμερα GRAIL MoonKAM (Moon Knowledge Acquired by Middle school students) στο πλαίσιο ενός προγράμματος εκπαίδευσης στο οποίο θα συμμετάσχουν μαθητές σχολείων από όλες τις ΗΠΑ.

————————————————————————————————————————————

Η εκτόξευση του δορυφόρου Ziyuan (αγνοείστε το κινεζικό σπικάζ!).

Ρεκόρ στις περσινές κινεζικές εκτοξεύσεις
Και ενώ η NASA συνεχίζει την εξερεύνηση του Ηλιακού Συστήματος, το κινεζικό διαστημικό πρόγραμμα συνεχίζει να αναπτύσσεται. Το 2011 έκλεισε με μια σημαντική πρωτιά και για τον ανερχόμενο ασιατικό γίγαντα: για πρώτη φορά από την αυγή της διαστημικής εποχής, ο κινεζικός πύραυλος Long March ξεπέρασε σε αριθμό ετήσιων εκτοξεύσεων τους αμερικανικούς πυραυλικούς φορείς. Αυτό έγινε στις 22 Δεκεμβρίου, όταν ένας Long March 4B εκτόξευσε με επιτυχία έναν δορυφόρο τηλεπισκόπησης Ziyuan. Ήταν η 18η επιτυχημένη διαστημική εκτόξευση της Κίνας για το 2011, εν αντιθέσει με τις 17 επιτυχημένες εκτοξεύσεις Atlas, Delta, Taurus και Minotaur των ΗΠΑ. Το προηγούμενο κινεζικό ρεκόρ ήταν 15 εκτοξεύσεις (2010). Οι αμερικανικές εκτοξεύσεις του 2011 αφορούσαν την συναρμολόγηση του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ISS) και βολιστήρες προς το Δία, τη Σελήνη και τον Άρη. Οι κινεζικοί πύραυλοι εξαπέλυσαν περισσότερα εμπορικά φορτία στο διάστημα από ό,τι οι ΗΠΑ καθώς επίσης και δυο σκάφη που συνδέθηκαν σε τροχιά (Shenzhou και Tiangong) –κάτι που αποτελεί ιστορική πρωτιά για την Κίνα, και κάτι που ανοίγει το δρόμο για μια τουλάχιστον επανδρωμένη αποστολή φέτος. Ρωσικοί και ουκρανικοί πύραυλοι εκτοξεύτηκαν 33 φορές το 2011, αλλά τρεις από αυτές τις εκτοξεύσεις ήταν ολικές ή μερικές αποτυχίες. Στο νούμερο αυτό περιλαμβάνονται δυο πύραυλοι Soyuz που εκτοξεύτηκαν από το ευρωπαϊκό διαστημοδρόμιο Kourou και ένας ουκρανικός Zenit που εκτοξεύτηκε από την θαλάσσια πλατφόρμα Sea Launch. Ο κινεζικός δορυφόρος Ziyuan 1-2C που εκτοξεύτηκε στις 22 Δεκεμβρίου, πετά 770 χλμ πάνω από τη Γη με κλίση 98,5 μοιρών. Φέρει ασπρόμαυρες και έγχρωμες κάμερες οι εικόνες των οποίων θα χρησιμοποιηθούν για χωροταξικές μελέτες, αντιμετώπιση θεομηνιών, αγροτική ανάπτυξη, δασοκομία, συντήρηση υδάτινων πόρων, περιβαλλοντικές παρατηρήσεις και άλλες εφαρμογές.

————————————————————————————————————————————

Ρεπορτάζ της κινεζικής τηλεόρασης για το σύστημα Beidou.

Τα κινεζικά διαστημικά σχέδια: επίσημη ανακοίνωση
Οι Κινέζοι όμως έχουν και άλλες φιλοδοξίες. Στις 29 Δεκεμβρίου, η κινεζική κυβέρνηση έδωσε στη δημοσιότητα μια ευρεία δήλωση σχετικά με τα επόμενα πέντε χρόνια του διαστημικού της προγράμματος. Η 17σέλιδη ανακοίνωση επαναλαμβάνει την εστίαση της Κίνας στην σεληνιακή εξερεύνηση με ρομποτικές ακάτους προσεδάφισης και επιστροφή γεωλογικού δείγματος το 2016 καθώς επίσης και την προσπάθεια ανάπτυξης ενός επανδρωμένου διαστημικού σταθμού. Όμως οι πρώτες προτεραιότητες αφορούν την ανάπτυξη τριών νέων πυραυλικών φορέων –ένας από τους οποίους θα είναι ένα ταχείας ανάπτυξης σύστημα- και την αντιμετώπιση του προβλήματος των «διαστημικών σκουπιδιών». Η ανακοίνωση αυτή έχει ιδιαίτερη σημασία, αφού σκιαγραφεί επίσημα τους άξονες στους οποίους θα κινηθούν οι Κινέζοι στο άμεσο μέλλον. Η προτεραιότητα του συστήματος αντιμετώπισης των «διαστημικών σκουπιδιών» ήταν μια μάλλον αναμενόμενη αντίδραση: το 2007 η Κίνα είχε δεχτεί πολλές και έντονες διεθνείς κριτικές επειδή κατέστρεψε ηθελημένα ένα δορυφόρο της σε χαμηλή τροχιά, στο πλαίσιο πειραμάτων αντιδορυφορικών όπλων, με αποτέλεσμα να αυξηθεί δραματικά ο πληθυσμός των διαστημικών σκουπιδιών, τα οποία αποτελούν δυνητικό κίνδυνο για επανδρωμένα και μη σκάφη. Τα επόμενα χρόνια αναμένεται να εδραιωθεί και το κινεζικό σύστημα δορυφορικής πλοήγησης Beidou, ανταγωνιστικό του αμερικανικού GPS με 35 συνολικά δορυφόρους. Η ανακοίνωση της Κίνας αναφέρει πως τα πέντε επόμενα χρόνια θα ολοκληρωθεί το τέταρτο διαστημοδρόμιο της χώρας στο Hainan καθώς επίσης και η ανάπτυξη των πυραύλων Long March 5, Long March 6 και Long March 7. Ο πρώτος θα μπορεί να ανυψώνει 25 τόνους σε χαμηλή τροχιά, ο δεύτερος θα είναι «ταχείας ανταπόκρισης» και θα ανυψώνει 1 τόνο σε χαμηλή πολική τροχιά (προφανώς υψηλής στρατιωτικής σημασίας) ενώ ο τρίτος 5 τόνους στην ίδια τροχιά.

————————————————————————————————————————————

«…To boldly go where no man has gone before» –και κάθε σχόλιο περιττεύει.

Από τον Captain Kirk στα σημερινά «αστρικά ημερολόγια»
Οι φαν του (παλιού) Star Trek θα θυμούνται πως κάθε επεισόδιο της ιστορικής αυτής τηλεοπτικής σειράς άρχιζε με την αφήγηση του κυβερνήτη Κερκ: «Ημερολόγιο κυβερνήτη, αστρική ημερομηνία Χ». Σήμερα η διαστημική τεχνολογία που διαθέτουμε υπολείπεται πολύ από τους κρυστάλλους διλίθιου, τα φέιζερ και τους τηλεμεταφορείς του 23ου αιώνα, αλλά οι αστροναύτες που διαμένουν στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, κρατούν πολλές φορές ημερολόγιο. Τα ημερολόγια των αστροναυτών είναι κάτι περισσότερο από μια καταγραφή καθημερινών σκέψεων, εντυπώσεων και συμβάντων. Η εξέταση των ημερολογίων από ειδικούς μπορεί να αποδώσει πολύτιμα στοιχεία σχετικά με τις νοητικές και συναισθηματικές καταστάσεις που βιώνουν τα πληρώματα στον διαστημικό σταθμό. Ο κύριος ερευνητής αυτής της μελέτης, Jack Stuster, εμπνεύστηκε από προηγούμενες εξερευνήσεις για να οργανώσει το πλαίσιο της έρευνας. Ο Stuster μελέτησε τα ημερολόγια παλιών εξερευνητών των πόλων αλλά και ατόμων που εργάστηκαν σε απομονωμένους σταθμούς σε νησιά του Νότιου Ινδικού Ωκεανού και στην Ανταρκτική. Τέτοιες μελέτες θα αποβούν χρήσιμες σε ό,τι αφορά την μελέτη της ψυχολογίας των αστροναυτών στο πλαίσιο αποστολών μακράς διαρκείας στο μακρινό μέλλον, όπως πτήσεις στον Άρη ή μακρόχρονη παραμονή στη Σελήνη. Στη μελέτη συμμετείχαν 10 αστροναύτες που κράτησαν ημερολόγιο στο οποίο έγραφαν τουλάχιστον τρεις φορές την εβδομάδα. Μια ενδιαφέρουσα ανακάλυψη ήταν πως η παραμονή στο διάστημα φαίνεται να ενισχύει κατά κάποιο τρόπο τα συναισθήματα, θετικά ή αρνητικά. Πιθανόν να παίζει ρόλο η αίσθηση απομόνωσης, η θέα της Γης, ή –το πιθανότερο- η συνειδητοποίηση ότι βιώνεται μια μοναδική εμπειρία.

————————————————————————————————————————————

Απλή, αλλά παραστατική εξήγηση του τι σημαίνει «ερυθρά μετατόπιση»

Στα έσχατα του σύμπαντος –και στην αυγή του χρόνου
Κι ενώ οι αστροναύτες γράφουν ημερολόγια, μια ομάδα αστρονόμων, που χρησιμοποίησαν τα διαστημικά τηλεσκόπια της NASA Spitzer και Hubble ανακάλυψαν ότι ένας από τους πιο μακρινούς γνωστούς γαλαξίες «γεννοβολά» άστρα με μεγάλη ταχύτητα. Ο σφαιρικός γαλαξίας GN-108036 είναι ο λαμπρότερος που έχει ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα σε τέτοια απόσταση: 12,9 δισεκατομμύρια έτη φωτός. Σύμφωνα με τα δεδομένα των Spitzer και Hubble ο γαλαξίας παράγει γύρω στους 100 νέους ήλιους κάθε χρόνο. Για να δείξουμε τι σημαίνει αυτό, αναφέρουμε ότι ο δικός μας Γαλαξίας είναι πέντε φορές μεγαλύτερος σε μέγεθος και 100 φορές μαζικότερος από τον GN-108036, αλλά παράγει κατά προσέγγιση 30 φορές λιγότερα άστρα το χρόνο. Ο GN-108036 είναι τόσο μακρινός που βρίσκεται σχεδόν στην ίδια την αφετηρία του χρόνου, μόλις 750 εκατομμύρια χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη που σήμερα θεωρείται πως υπήρξε η αφετηρία του Σύμπαντος και του χωροχρόνου. Το φως του γαλαξία χρειάστηκε 12,9 δισεκατομμύρια χρόνια για να φτάσει στη Γη, κι αυτό σημαίνει πως εμείς τον βλέπουμε όπως ακριβώς ήταν στο απίστευτα μακρινό αυτό παρελθόν. Για τόσο μακρινά αντικείμενα, οι αστρονόμοι αναφέρονται στην απόστασή τους χρησιμοποιώντας ένα νούμερο που αποκαλούν «ερυθρά μετατόπιση» (redshift), το οποίο εκφράζει πόσο πολύ έχει μετατοπιστεί το φως του αντικειμένου προς τα μακρύτερα (ερυθρότερα) μήκη κύματος (αιτία είναι το φαινόμενο Doppler, εξαιτίας του οποίου ακούμε τη σειρήνα ενός νοσοκομειακού να οξύνεται όσο μας πλησιάζει και να βαραίνει όσο απομακρύνεται). Η ερυθρά αυτή μετατόπιση οφείλεται στην διαστολή του σύμπαντος. Η αύξηση της ερυθράς μετατόπισης σημαίνει πως το αντικείμενο είναι πιο μακριά στο χώρο (και στο χρόνο). Ο GN-108036 έχει ερυθρά μετατόπιση 7,2. Μόνο δυο άλλοι γαλαξίες έχουν μεγαλύτερη ερυθρά μετατόπιση.

————————————————————————————————————————————

Θανάσης Βέμπος
www.vembos.gr

Ο Αλέξανδρος Παππάς είναι ο πιο παλιός συνεργάτης του Techblog και επωμίζεται την επικοινωνία του site με τις εταιρείες καταγράφοντας όλα τα νέα τεχνολογίας από την ελληνική αλλά και την διεθνή ειδησεογραφία. Ο Αλέξανδρος έχει σπουδάσει στην Αγγλία και σήμερα διατηρεί ένα από τα μεγαλύτερα βιβλιοπωλεία στην Χαλκιδική.

ΣΥΖΗΤΗΣΗ

Παρακολουθήστε τα σχόλια
Να ειδοποιηθώ όταν
guest

0 Σχόλια
Inline Feedbacks
View all comments

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Space News Report report Space Space News

Space News Report – 28.11.2012

Οι φήμες για το τι έχει ανακαλύψει το Curiosity στον Άρη δίνουν και παίρνουν αλλά το πιθανότερο είναι πως δεν πρόκειται για κάτι πραγματικά συγκλονιστικό. Όμως μια αρειανή αμμοθύελλα ίσως επηρεάσει τη λειτουργία των τροχοφόρων. Παράλληλα η Ευρώπη θα συνεργαστεί με τη Ρωσία για το δικό της αρειανό ρόβερ. Στο μεταξύ επελέγησαν δυο άντρες που […]

Space News Report report Space Space News

Space News Report – 08.11.2012

Θολό είναι το μέλλον του ρωσικού επανδρωμένου διαστημοπλοίου που θα αντικαταστήσει το Soyuz. Μια νέα υπηρεσία της NASA μπορεί να σας ειδοποιεί για επερχόμενα περάσματα του Διαστημικού Σταθμού. Το Curiosity μας έστειλε την αυτοπροσωπογραφία του από τον Άρη, ενώ πιο πέρα, στη ζώνη των αστεροειδών, οι επιστήμονες αποκάλυψαν το μυστικό της «αιώνιας νεότητας» της Εστίας.

Space News Report report Space Space News

Space News Report – 24.10.2012

Ένα νέο Soyuz έφυγε για τον Διαστημικό Σταθμό μεταφέροντας το πλήρωμα της Αποστολής 33. Στο μεταξύ μια δεύτερη –πλην όμως- ξεροψημένη Γη ανακαλύφθηκε γύρω από το κοντινότερο άστρο. Οι Ευρωπαίοι σχεδιάζουν έναν αστρονομικό δορυφόρο που θα κατασκοπεύσει εξωπλανήτες αλλά οι Αμερικανοί ανησυχούν για την σωματική ακεραιότητα του πρώτου διαστημοπλοίου που θα φτάσει στον Πλούτωνα σε […]

Space News Report Space Space News Space News Report

Space News Report – 27.06.2012

Οι αστροναύτες του Shenzhou κατάφεραν να συνδέσουν χειροκίνητα το σκάφος τους με το Tiangong, πραγματοποιώντας ακόμα ένα βήμα στη δημιουργία κινεζικού διαστημικού σταθμού. Στο μεταξύ, ετοιμάζεται το νέο πλήρωμα του Διαστημικού Σταθμού, άφθονο νερό ανακαλύφθηκε στο νότιο πόλο της Σελήνης και στα έγκατα του Άρη, ενώ στα πέρατα του διαστήματος δυο εξωπλανήτες αλληλοκυνηγιούνται γύρω από […]