Space News Report – 27.06.2012

Οι αστροναύτες του Shenzhou κατάφεραν να συνδέσουν χειροκίνητα το σκάφος τους με το Tiangong, πραγματοποιώντας ακόμα ένα βήμα στη δημιουργία κινεζικού διαστημικού σταθμού. Στο μεταξύ, ετοιμάζεται το νέο πλήρωμα του Διαστημικού Σταθμού, άφθονο νερό ανακαλύφθηκε στο νότιο πόλο της Σελήνης και στα έγκατα του Άρη, ενώ στα πέρατα του διαστήματος δυο εξωπλανήτες αλληλοκυνηγιούνται γύρω από το άστρο τους.

Διαβάστε τα προηγούμενα Space News Report. Κάθε Τετάρτη στο Techblog.
————————————————————————————————————————————

Η live μετάδοση της προσέγγισης Shenzhou και Tiangong (αγνοήστε τα Κινέζικα της περιγραφής!).

Η πρώτη (χειροκίνητη) τροχιακή σύνδεση της Κίνας
Την περασμένη Κυριακή η Κίνα πραγματοποίησε την πρώτη χειροκίνητη σύνδεση διαστημικών οχημάτων σε τροχιά, κάτι που αποτελεί ορόσημο στο φιλόδοξο πρόγραμμά της να κατασκευάσει ένα μικρό διαστημικό σταθμό ως το τέλος της δεκαετίας. Όπως γράψαμε και στο προηγούμενο SNR, το επανδρωμένο Shenzhou-9 (στο οποίο επέβαιναν τρία άτομα, μεταξύ τους και η πρώτη Κινέζα αστροναύτισσα) συνδέθηκε αυτόματα με το μη επανδρωμένο όχημα Tiangong-1 στις 18 Ιουνίου. Μερικές ώρες αργότερα το πλήρωμα αποβιβάστηκε στο Tiangong. Την περασμένη Κυριακή, οι αστροναύτες επιβιβάστηκαν στο Shenzhou-9 και αποσυνδέθηκαν από το διαστημικό εργαστήριο στις 05.12 ώρα Ελλάδας. Κατόπιν η κάψουλα απομακρύνθηκε και έφτασε σε απόσταση περίπου 400 μ από το Tiangong-1 προτού αρχίσει πάλι να κινείται προς το μέρος του. Σε απόσταση 140 μ, οι αστροναύτες έθεσαν το Shenzhou-9 σε χειροκίνητο έλεγχο. Συγκεκριμένα ο πιλότος Λιου Ουάνγκ πέταξε το σκάφος με τα δυο χειριστήρια (το ένα ρύθμιζε τον προσανατολισμό και το δεύτερο την ταχύτητα του σκάφους) καθήμενος στο κεντρικό κάθισμα του Shenzhou. Εκατέρωθέν του κάθονταν ο κυβερνήτης Τζινγκ Χαϊπένγκ και η Λιν Γιανγκ. Η επαφή μεταξύ των δυο σκαφών έγινε στις 06.48 ώρα Ελλάδας. Επτά λεπτά αργότερα η σύνδεση σταθεροποιήθηκε και το σημαντικό εγχείρημα είχε ολοκληρωθεί. Τρεις ώρες αργότερα, οι αστροναύτες εισήλθαν ξανά στο Tiangong. Σύμφωνα με όλες τις πληροφορίες, οι τρεις αστροναύτες θα αναχωρήσουν από το διαστημικό εργαστήριο αύριο Πέμπτη και μεθαύριο θα προσεδαφιστούν στη Γη. Μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές το Πεκίνο δεν είχε ανακοινώσει λεπτομέρειες για την προσεδάφιση. Η Κίνα δεν έχασε ευκαιρία να επαναλάβει ότι το διαστημικό της πρόγραμμα δεν έχει στρατιωτικούς στόχους και ότι πρέπει να διανύσει πολύ δρόμο ακόμα ώσπου να προλάβει τις ΗΠΑ. Από την άλλη μεριά, αν η Κίνα αποκτήσει πείρα και τεχνογνωσία στο θέμα της επανδρωμένης τροχιακής σύνδεσης, ίσως κάποια στιγμή δούμε Shenzou να συνδέεται με τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS).

————————————————————————————————————————————

Οι τελευταίες ετοιμασίες του πληρώματος της Αποστολής 32.

Ετοιμάζεται η επόμενη αποστολή στον ISS
Μέχρι όμως να έρθει η στιγμή για κάτι τέτοιο, Αμερικανικά, Ρωσικά και Ευρωπαϊκά πληρώματα θα συνεχίσουν να πηγαινοέρχονται στον ISS, ενώ θα χρειαστεί κάτι περισσότερο από τεχνογνωσία και πείρα για να συμμετάσχει η Κίνα στο πρόγραμμα. Ένα σημαντικό χαρακτηριστικό του Κινεζικού επανδρωμένου προγράμματος είναι η μυστικότητα. Παρότι δεν είναι τόσο έντονη όσο ήταν στην αρχή, το πλήρωμα του Shenzou-9 ανακοινώθηκε την τελευταία στιγμή. Κάτι τέτοιο δεν μπορεί να ισχύσει αν η Κίνα θελήσει να συμμετάσχει σε ένα διεθνές ανοικτό πρόγραμμα. Την περασμένη Παρασκευή οι αξιωματούχοι του προγράμματος του ISS επιβεβαίωσαν τη σύνθεση της επόμενης επανδρωμένης αποστολής που θα κατευθυνθεί προς τον Διαστημικό Σταθμό τον επόμενο μήνα. Τα τρία μέλη της Αποστολής 32 –η αστροναύτισσα της NASA Σουνίτα Ουίλιαμς, ο Ρώσος κοσμοναύτης Γιούρι Μαλεντσένκο και ο Ιάπωνας Άκι Χοσίντε, επελέγησαν για να ταξιδέψουν με το Soyuz TMA-05M το οποίο θα εκτοξευτεί από το κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ στις 15 Ιουλίου. Το τριμελές πλήρωμα θα ενωθεί με το βασικό πλήρωμα της Αποστολής 31 που αποτελείται από τον Αμερικανό Τζο Άκαμπα και τους Ρώσους Γκενάντι Παντάλκα και Σεργκέι Ρέβιν. Τον Αύγουστο οι Παντάλκα και Μαλεντσένκο θα πραγματοποιήσουν και διαστημικό περίπατο για να εγκαταστήσουν πρόσθετη αντιμετεωρική θωράκιση στον ISS. Στο μεταξύ τα υπόλοιπα μέλη της Αποστολής 31, ο Ρώσος Ολέγκ Κονονένκο, ο Αμερικανός Ντον Πέτιτ και ο Ολλανδός Αντρέ Κούιπερς ετοιμάζονται να επιστρέψουν στη Γη την ερχόμενη Κυριακή. Την περασμένη Παρασκευή επιβεβαιώθηκε επίσης και η σύνθεση του εφεδρικού πληρώματος του Soyuz TMA-05A. Είναι ο Καναδός Κρις Χάντφιλντ, ο Αμερικανός Τομ Μάρσμπερν και ο κοσμοναύτης Ρομάν Ρομανένκο. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο τελευταίος είναι γιος του παλαίμαχου κοσμοναύτη Γιούρι Ρομανένκο. Το μήλο κάτω από τη μηλιά θα πέσει, λένε…

————————————————————————————————————————————

Περιήγηση στον μονίμως σκιασμένο κρατήρα Σάκλετον.

Άφθονος πάγος στη Σελήνη…
Και ενώ επανδρωμένα διαστημόπλοια πηγαινοέρχονται σε περιγήινη τροχιά, σημαντικές ειδήσεις έρχονται από έναν μη επανδρωμένο βολιστήρα της NASA ο οποίος ερευνά τη Σελήνη. Συγκεκριμένα, ο LRO (Lunar Reconnaissance Orbiter) ο οποίος είχε αντικειμενικό στόχο τον εντοπισμό σεληνιακών πόρων που ίσως κάποια στιγμή γίνουν εκμεταλλεύσιμοι από εξερευνητές, χτύπησε κυριολεκτικά διάνα. Τα δεδομένα του LRO δείχνουν πως περίπου το 22% του επιφανειακού υλικού στον κρατήρα Σάκλετον του σεληνιακού νότιου πόλου αποτελείται από νερό σε μορφή πάγου. Ο LRO είχε εκτοξευτεί τον Ιούνιο του 2009. Αμερικανικές επιστημονικές ομάδες χρησιμοποίησαν το αλτίμετρο λέιζερ του LRO για να μελετήσουν τον πυθμένα του κρατήρα. Ο πυθμένας του Σάκλετον είναι λαμπρός σε σύγκριση με τους πυθμένες γειτονικών κρατήρων. Αυτό ήταν το πρώτο ίχνος που έκανε τους επιστήμονες να «ψυλλιαστούν» ότι κάτι ενδιαφέρον υπήρχε εκεί και να εστιάσουν τη μελέτη τους. Η δομή του εσωτερικού του κρατήρα αποκαλύφθηκε χάρη σε ένα μοντέλο ψηφιακών υψομέτρων που συντέθηκε με βάση 5 εκατομμύρια μετρήσεις του LRO. Τα νέα δεδομένα που υποδηλώνουν την ύπαρξη πάγου στον Σάκλετον όχι μόνο ενθαρρύνουν τα έθνη που έχουν ανακοινώσει με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο ενδιαφέρον ή σχέδια για επανδρωμένες αποστολές στη Σελήνη (Κίνα, Ρωσία και Ιαπωνία), αλλά βοηθά και τους αστρονόμους να εξηγήσουν πώς σχηματίζονται οι κρατήρες. Ο κρατήρας Σάκλετον πήρε το όνομά του από τον περίφημο Άγγλο εξερευνητή της Ανταρκτικής και φαίνεται πως το δικαιώνει αφού ο εξερευνητής και οι άντρες του πέρασαν απίστευτες περιπέτειες αποκλεισμένοι στους πάγους το 1914-17 προτού επιστέψουν στον πολιτισμό. Ο κρατήρας έχει βάθος 3,5 χλμ και πλάτος 19 χλμ. Εξαιτίας της κλίσης της Σελήνης, είναι μονίμως βυθισμένος στο σκοτάδι και στο βαθύ ψύχος –εξ ου και η ύπαρξη του πάγου.

————————————————————————————————————————————

Η δράση του νερού στην επιφάνεια του Άρη.

…αλλά και πλούσια αποθέματα νερού στον Άρη!
Φαίνεται όμως πως άφθονο νερό δεν υπάρχει μόνο στη Σελήνη, αλλά και στον Άρη. Και ίσως εκεί πολύ περισσότερο. Το εντυπωσιακό είναι η πως η ανακάλυψη αυτή δεν προήλθε από κάποιον πανάκριβο και σούπερ-εξελιγμένο τεχνολογικό βολιστήρα αλλά από την επίγεια μελέτη ταπεινών μετεωριτών. Μέχρι σήμερα η Γη ήταν ο μοναδικός γνωστός πλανήτης με πιστοποιημένη την ύπαρξη τεράστιων υδροφόρων οριζόντων. Όμως η πρόσφατη ανάλυση της περιεκτικότητας σε νερό δυο μετεωριτών που προέρχονται από τον Άρη έδειξε πως η ποσότητα του νερού σε ορισμένα σημεία του μανδύα του Άρη είναι πάρα πολύ μεγαλύτερη από προηγούμενες εκτιμήσεις –είναι μάλιστα παραπλήσια της Γης! Τα νέα αυτά δεδομένα αλλάζουν όχι μόνο ό,τι γνωρίζουμε για τη γεωλογική ιστορία του Άρη αλλά και για τις επιπτώσεις του πώς το νερό έφτασε στην επιφάνεια του Άρη. Εκτός αυτού, τα νέα δεδομένα ενισχύουν την συναρπαστική αλλά μέχρι τώρα αναπόδεικτη θεωρία ότι ο Άρης μπορεί κάποτε να φιλοξενούσε ζωή. Οι επιστήμονες ανέλυσαν μετεωρίτες της κλάσης των «σεργκοτιτών» (shergottite) δηλαδή σχετικά νεαρών σε ηλικία αερολίθων οι οποίοι προήλθαν από τον αρειανό μανδύα (το γεωλογικό στρώμα κάτω από τον στερεό φλοιό) και κρυσταλλοποιήθηκαν στην επιφάνεια. Κατόπιν κάποια ηφαιστειακή ή μετεωρική έκρηξη τους εκτίναξε στο διάστημα και έφτασαν στη Γη περίπου πριν 2,5 εκατ. χρόνια. Η χημεία των μετεωριτών μπορεί να αποκαλύψει πολλά για τις γεωλογικές διαδικασίες στις οποίες υποβλήθηκε ο πλανήτης προέλευσης (στην περίπτωση αυτή ο Άρης). Η ανάλυση των μετεωριτών έδειξε ότι είχαν πολύ διαφορετικές ιστορίες γεωλογικών διαδικασιών. Όμως ελάχιστη διαφορά υπήρχε στην περιεκτικότητα σε νερό του ορυκτού απατίτη. Αυτό σημαίνει ότι το νερό ενσωματώθηκε στη διάρκεια του σχηματισμού του Άρη. Οι υπολογισμοί έδειξαν ότι ο αρειανός μανδύας περιείχε 70-300 ppm (μέρη ανά εκατομμύριο) νερό. Ο άνω μανδύας της Γης περιέχει 50-300 ppm.

————————————————————————————————————————————

Η ανακάλυψη των δυο εξωπλανητών του Kepler 36.

Το αλληλοκυνηγητό δυο εξωπλανητών
Και από τον Άρη, στα πέρατα του Γαλαξία. Δυο πλανήτες με πολύ διαφορετική πυκνότητα και σύνθεση είναι «κλειδωμένοι» σε εκπληκτικά κοντινές μεταξύ τους τροχιές γύρω από το πατρικό τους άστρο, σύμφωνα με στοιχεία της αποστολής Kepler. Ο ένας τους είναι μια βραχώδης «υπερ-Γαία» με μέγεθος 1,5 φορές μεγαλύτερο της Γης και μάζα 4,5 φορές μεγαλύτερη. Ο άλλος είναι ένας αεριώδης γίγαντας σαν τον Ποσειδώνα, με μέγεθος 3,7 φορές εκείνο της Γης και μάζα οκταπλάσια. Χορεύοντας ένα ιδιότυπο «διαστημικό τανγκό», οι δυο πλανήτες φτάνουν 30 φορές πλησιέστερα μεταξύ τους από ό,τι οποιοδήποτε άλλο ζεύγος πλανητών στο δικό μας Ηλιακό Σύστημα. Και οι δυο ανήκουν στο ηλιακό σύστημα Kepler 36 που βρίσκεται σε απόσταση 1.200 ετών φωτός. Το τελευταίο είναι πολύ διαφορετικό από το μοντέλο του δικού μας Ηλιακού Συστήματος, δηλ. αεριώδεις γίγαντες σε μεγάλες αποστάσεις και βραχώδεις νάνοι κοντά στον Ήλιο. Το Kepler 36 αποτελεί ακόμα ένα παράδειγμα «ακραίου ηλιακού συστήματος» που θα αποτελέσει το έναυσμα για νέες θεωρίες περί του πώς οι πλανήτες αποκτούν την τελική τους θέση σε ένα ηλιακό σύστημα. Οι μικροί βραχώδεις πλανήτες θα πρέπει να σχηματίζονται στη θερμή περιοχή του ηλιακού τους συστήματος, κοντά στον ήλιο τους, όπως ο Ερμής, η Αφροδίτη και η Γη. Μεγαλύτεροι και λιγότερο πυκνοί πλανήτες (Δίας, Κρόνος, Ουρανός) σχηματίζονται μακριά από τον ήλιο τους όπου επικρατεί αρκετό ψύχος για να συμπυκνωθούν πτητικά υλικά όπως υδρατμοί και μεθάνιο. Όμως σε μερικές περιπτώσεις αυτοί οι γίγαντες πλανήτες μπορεί να μεταναστεύσουν κοντύτερα στον ήλιοι τους –αλλά στην περίπτωση αυτή κινδυνεύουν να εκσφενδονιστούν από το ηλιακό τους σύστημα ή να καταπιούν τους χαμηλότερης μάζας εσωτερικούς πλανήτες. Το παράδειγμα του Kepler 36 όμως φαίνεται να καταρρίπτει αυτή τη θεωρία.

————————————————————————————————————————————

Θανάσης Βέμπος
www.vembos.gr

Ο Αλέξανδρος Παππάς είναι ο πιο παλιός συνεργάτης του Techblog και επωμίζεται την επικοινωνία του site με τις εταιρείες καταγράφοντας όλα τα νέα τεχνολογίας από την ελληνική αλλά και την διεθνή ειδησεογραφία. Ο Αλέξανδρος έχει σπουδάσει στην Αγγλία και σήμερα διατηρεί ένα από τα μεγαλύτερα βιβλιοπωλεία στην Χαλκιδική.

ΣΥΖΗΤΗΣΗ

Παρακολουθήστε τα σχόλια
Να ειδοποιηθώ όταν
guest

9 Σχόλια
παλαιότερο
νεώτερο
Inline Feedbacks
View all comments
Dimitris Charalampakis

Το γεγονός βέβαια ότι βρέθηκε νερό σε ένα σκοτεινό παγωμένο κρατήρα, σε βάθος 3,5km στη Σελήνη, πιθανότατα σε γκρεμούς και χαράδρες δεν το κάνει και εκμεταλλεύσιμο…
Ούτε στη Γη δεν είναι εκμεταλλεύσιμα τέτοια ευρήματα!

Θανάσης Βέμπός

@Dimitris Charalampakis. Ασφαλώς και απο την θεωρία στην πράξη υπάρχει τεράστιο χάσμα. Ομως το γεγονός και μόνο ότι υπάρχει άφθονο νερό σε ένα κόσμο που μέχρι πρόσφατα θεωρείτο πιο ξερός και απο καμίνι δημιουργεί ριζικά νέα δεδομένα.

Λεωνίδας

Μία απορία που μου δημιουργήθηκε σχετικά με τους Αρειανούς μετεωρίτες είναι το πώς γνωρίζουμε οτι όντως οι συγκεκριμένοι μετεωρίτες εκσφενδονίστηκαν από τον Άρη, και πώς είμαστε σίγουροι οτι δεν έχει αλλοιωθεί το υλικό τους από την επαφή τους με τη Γη?

Επίσης, εφόσον έχουμε στα χέρια μας μετεωρίτες από τον ‘Αρη, αυτό δεν τους καθιστά αρειανά ‘δείγματα’ όπως αναλογικά οι πέτρες που έφεραν από την Σελήνη οι αστροναύτες του προγράμματος Apollo είναι σεληνιακά δείγματα? Τα αρειανά δείγματα που θα έφερνε στη Γη ένας υποθετικός βολιστήρας στο μέλλον, θα ήταν κάτι διαφορετικό?

Όπως και να έχει, τα νέα της χρονιάς, όχι μόνο της εβδομάδας, είναι οι καινούριες ενδείξεις για την ύπαρξη νερού σε Σελήνη-Άρη. Ξαφνικά αυτό τους κάνει πολύ πιο φιλικούς στόχους για επανδρωμένη εξερεύνηση. Άντε επιτέλους να πάρει μπροστά αυτή η ανθρωπότητα μήπως και ξυπνήσει από το λήθαργο!

Ποιός ξέρει τί άλλα θαυμαστά μας περιμένουν εκει!? Οι ιθύνοντες τί περιμένουν? Να τους τα φέρει κάποιος στο πιάτο?

Dimitris Charalampakis

@ Λεωνίδας

Οι αποστολές Apollo στο φεγγάρι έφεραν στη γη 382 κιλά πετρώματα της σελήνης. Αυτά είναι καθαρά σεληνιακά πετρώματα όπως τα βρήκαν και έχουν μικρή σχέση με τους σεληνιακούς μετεωρίτες που έχουν βρεθεί κατά καιρούς στη γη και είναι περίπου στα 48 κιλά μέχρι στιγμής.
Δες εδώ: https://en.wikipedia.org/wiki/Moon_rock
Το κάψιμο κατά την είσοδο στην ατμόσφαιρα και η μόλυνση από τη γη και σε κάθε μετεωρίτη είναι υπολογίσιμη και για αυτό κόβουν σε φέτες τους μετεωρίτες και εξετάζουν το εσωτερικό τους, το συγκρίνουν με πετρώματα της γης ή άλλα δείγματα και βγάζουν το συμπέρασμα από που προέρχεται.
Μια αποστολή στον Άρη θα φέρει όχι μόνο αμόλυντα πετρώματα αλλά και αρκετά κιλά από αυτά.

Θανάσης Βέμπός

@Dimitris, με πρόλαβες, ευχαριστώ. Να συμπληρώσω ότι, με τα σημερινά δεδομένα, το αρειανό δείγμα δεν αναμένεται να ξεπεράσει το 0,5-1 kg αν και φαντάζομαι ότι θα γίνει προσεκτική δειγματοληψία γραμμαρίων απο πολλά διαφορετικά σημεία για να μεγιστοποιηθεί η ωφέλεια. Η ποσότητα δηλαδή θα είναι παραπλήσια εκείνης των σοβιετικών Luna αλλά τα δείγματα θα είναι ασύγκριτα καλύτερης ποιότητας.

Nikolas K

Τί έγινε; Μάλλον πήγες διακοπές;

Λεωνίδας

Όντως αυτό το διάστημα ο Θανάσης είναι εκτός Αθηνών σε διακοπές. Δεν θυμάμαι μόνο πότε περίπου επιστρέφει.

Όπως και να έχει, να περάσει καλά και τον περιμένουμε να επανέλθει δριμύτερος! Μου έχουν λείψει και μένα τα εβδομαδιαία νέα στην στήλη (πώς φαίνεται ότι δεν έχω πάει διακοπές ε?)

Nikolas K

Χαχα! Καλά να περάσει, καλά να περάσουμε κι εμείς και με το καλό να επανέλθει δριμύτερος για να τον διαβάζουμε!

Θανάσης Βέμπός

@Nikolas K, Λεωνίδας. Ευχαριστώ για τις ευχές αν και δεν έχω πάει ακριβώς διακοπές, απλώς πηγαινοέρχομαι Αθήνα. Δεν είχα δει καθόλου τα τελευταία σχόλια. Το Space News Report διακόπηκε απο τέλη Ιουνίου και θα ξαναρχίσει το Σεπτέμβριο.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Business Space

Relativity Space: Στον “πάγο” η εκτόξευση του πρώτου εκτυπωμένου πυραύλου

Αναβάλλεται προσωρινά η πρώτη εμφάνιση του μοναδικού πυραύλου που παράγεται με τρισδιάστατη εκτύπωση από την καλιφορνέζικη Relativity Space.

Business Space SpaceX

Απέτυχε η εκτόξευση ιαπωνικού πυραύλου που θα ανταγωνιζόταν την Space X

Με απόλυτη αποτυχία στέφθηκε η πρώτη προσπάθεια της Ιαπωνίας να στείλει στο διάστημα έναν νέο, μεσαίας ανύψωσης πύραυλο, αφού ο κινητήρας δεύτερου σταδίου δεν αναφλέχθηκε όπως είχε προγραμματιστεί.

Business Space

Roscosmos: Τον Σεπτέμβριο επιστρέφουν αποκλεισμένοι κοσμοναύτες

Η διαστημική υπηρεσία Roscosmos ανακοίνωσε ότι η επιστροφή ενός αστροναύτη και δύο κοσμοναυτών, οι οποίοι είναι αποκλεισμένοι στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS).

Internet featured Space

ESA: Θέλει να βάλει σε χειμερία νάρκη αστροναύτες και να τους στείλει στον Άρη

Επιστήμονες του ESA ερευνούν τρόπους ώστε να αδρανοποιήσουν τον ανθρώπινο οργανισμό, μειώνοντας τις ανάγκες σε τροφή και οξυγόνο.