Μέχρι και σήμερα η λήψη αναλογικών ηχητικών σημάτων FM, επηρεάζεται από την μορφολογία τους εδάφους (βουνά) και τις καιρικές συνθήκες. Εδώ όμως και μερικά χρόνια, πολίτες αρκετών χωρών της Ευρώπης έχουν μια άλλη δυνατότητα που τους προσφέρει πολλές επιλογές.
Τη δυνατότητα να απολαύσουν ψηφιακό ήχο μέσο του ραδιοφωνικού τους δέκτη ακόμα και να δεχθούν πληροφορίες με γραφικά, γραφήματα και εικόνες. Πρόκειται για τα προγράμματα –σταθμούς DAB που αποτελούν την νέα ψηφιακή εποχή στη ραδιοφωνία. Το DAB είναι πλέον γεγονός και στη χώρας μας. Ας δούμε τι είναι το DAB, πως μπορούμε να ακούσουμε DAB και από ποιους σταθμούς.
Ψηφιακή πλατφόρμα
Ζούμε σε ένα ψηφιακό κόσμο. Σχεδόν όλες τρόποι επικοινωνίας που χρησιμοποιούμε όπως οι τηλεφωνικές κλήσεις ακόμα και οι αερομεταφορές, στηρίζονται σε ψηφιακές πλατφόρμες ελέγχου αυτών. Σε ότι αφορά το ραδιόφωνο και τη μπάντα των FM που μας έρχεται αμέσως στο μυαλό, η ιστορία του αρχίζει αρκετά χρόνια πίσω. Συγκεκριμένα το 1920 εφευρέθηκαν τα AM, και μετά, το 1940, εφευρέθηκαν τα FM. Για πάνω δηλαδή από 60 χρόνια «ακούμε» όπως άκουγαν αναλογικά φίλοι του ραδιοφώνου της δεκαετίας του 1960 και 1970. Σήμερα με το DAB τα πράγματα αλλάζουν και ο ήχος μπαίνει σε ψηφιακό αυλάκι. Τo DAB (Digital Audio Broadcasting) είναι μια πλατφόρμα επίγειας μετάδοσης και λήψης ψηφιακού ήχου και άλλων πληροφοριών όπως κινούμενη εικόνα, κείμενο και γραφικά. Ο ακροατής-λήπτης, για να λάβει το εκπεμπόμενο ηχητικό σήμα και τις πληροφορίες, χρησιμοποιεί δέκτες DAB που είτε ενσωματώνονται σε ράδιο/CD αυτοκινήτου είτε σε επιτραπέζιες αλλά και φορητές συσκευές τύπου walkman. Όπως αρμόζει σε κάθε νέα τεχνολογία και εν ήδη ψηφιακή, η ποιότητα του ήχου είναι υψηλή και αγγίζει τα επίπεδα της ποιότητας που έχουμε ακούγοντας ένα δίσκο CD. Χάρη στις πληροφορίες που είναι δυνατόν να εκπέμψει ο πομπός DAB, σε συμβατούς δέκτες DAB με μεγάλη οθόνη, ο χρήστης – ακροατής μπορεί να λάβει κείμενο όπως για παράδειγμα πληροφορίες για τον καιρό ή την κυκλοφοριακή κίνηση στους δρόμους, κινούμενη εικόνα και γραφικά. Ένα άλλο παράδειγμα που έχουμε είναι ότι την ώρα που «παίζει» ένα τραγούδι θα μπορούσαμε ίσως να βλέπουμε στην οθόνη μας του στοίχους του, πληροφορίες για αυτό, το εξώφυλλο του CD, ακόμα και τον ίδιο τον καλλιτέχνη! Αποτέλεσμα, οι δυνατότητες και οι εφαρμογές για την εν λόγο πλατφόρμα να είναι ανεξάντλητες, δημιουργώντας ένα πλούσιο μπουκέτο υπηρεσιών για τον ακροατή.
Η εξέλιξη
Το DAB ξεκίνησε να αναπτύσσεται το 1981 από το Institut für Rundfunktechnik (IRT) και από το 1987 είναι μέρος του Ευρωπαϊκού ερευνητικού project Eureka 147 που αποτελείτε από ερευνητικά ινστιτούτα, πάροχους υπηρεσιών και εταιρείες ηλεκτρονικών συσκευών. Αυτό το project το οποίο αργότερα μετ’ ονομάστηκε σε World Dab Forum (www.worlddabforum.org), δημιούργησε ένα νέο ψηφιακό σύστημα μετάδοσης, το DAB. Από τις πρώτες πειραματικές μορφές και εκπομπές του DAB στην Ευρώπη, γενέτειρα της τεχνολογίας και των υπηρεσιών αυτού έως και σήμερα, η μεγάλη πλειοψηφία των χωρών της Γηραιάς Ηπείρου βρίσκεται πλέον σε δοκιμαστική φάση εφαρμογής του DAB ή έχει προβεί στην πλήρη αξιοποίηση του με τη Μεγάλη Βρετανία να προηγείται. Σήμερα υπάρχουν σε όλο τον κόσμο πάνω από 300 εκατομμύρια άνθρωποι που μπορούν να έχουν πρόσβαση σε περισσότερες από 600 υπηρεσίες DAB, Καναδάς, Ασία, Νότιος Αφρική, Αυστραλία. Αν και το DAB απέδειξε την αξιοπιστία και αποτελεσματικότητά του σε εργαστηριακές μετρήσεις, στην Αμερική υιοθετήθηκε μια άλλη τεχνολογική πλατφόρμα εκπομπής, το IBOC (σήμερα ονομάζεται HD RADIO) η οποία λειτουργεί στο υφιστάμενο φάσμα των AM και των FM. Στη χώρα μας ο πρώτος πομπός DAB καταφτάνει το 1999 στην ΕΡΤ από τον Αυστριακό οίκο Hirschmann για δοκιμές. Το Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς σχεδιάζονται οι πρώτες πειραματικές εκπομπές στο περίπτερο της ΕΡΤ στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης χωρίς όμως και να πραγματοποιούνται. Στις 3 Μαρτίου του 2004 πραγματοποιείται η πρώτη DAB εκπομπή σήματος στην Ελλάδα. Στα πλαίσια μιας πανηγυρικής τελετής, 250 απεσταλμένοι δημοσιογράφοι απ’ όλο τον κόσμο, λαμβάνουν το σήμα σε φορητούς δέκτες.
Tech talk
Το DAB επιλέγει συνεχώς την καλύτερη δυνατή «διαδρομή» ώστε να φτάσει το σήμα στο δέκτη. Το σήμα DAB είτε το λαμβάνουμε είτε όχι. Δεν υπάρχουν παράσιτα, διακοπές ή στερεοφωνική και μονοφωνική λήψη. Ο ήχος είναι υψηλής ποιότητας, σε σχέση με τα FM, αποτέλεσμα τις ψηφιακής μετάδοσης του. Ο ήχος είναι συμπιεσμένος κατά το πρότυπο MPEG1 Audio Layer II. Όσοι έχετε εμπειρία από μουσικά αρχεία τύπου MP3 μπορείτε να καταλάβετε καλύτερα για την ποιότητα του ήχου που στην περίπτωση του DAB μπορεί να ξεκινήσει από τα 128kbps και να αγγίξει ακόμα και τα 320kbps. Οι συχνότητες δράσης του DAB καλύπτουν ένα μεγάλο εύρος, για τη χώρα μας έχει επιλεγεί η ζώνη “III” και συχνότητα εκπομπής αποφασίστηκε να είναι το κανάλι 13. Το εν λόγο κανάλι χωρίζεται σε έξι υποσυχνότητες, η κάθε μία από τις οποίες μπορεί να διαχειριστεί – να μεταδώσει, έως και δεκαπέντε προγράμματα – σταθμούς. Για κάποια ακριτικά νησιά επιλέχθηκε η ζώνη “L”. Οι πρώτες πειραματικές εκπομπές έχουν ξεκινήσει στη χώρα μας και συγκεκριμένα στο νομό Αττικής από το ραδιοφωνικό σταθμό KISS FM, ο οποίος κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών αγώνων σε συνεργασία με το Δήμο Αμαρουσίου (φιλοξένησε το 75% των Ολυμπιακών Εγκαταστάσεων), εξέπεμπε συνολικά έντεκα προγράμματα σε έντεκα διαφορετικές γλώσσες και συγκεκριμένα σε ελληνικά, αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ιταλικά, ισπανικά, αραβικά, ρωσικά, τούρκικα, ιαπωνικά και κινέζικα. Να σημειώσουμε ότι ο εν λόγο ραδιοφωνικός σταθμός ήταν ο μόνο που βρέθηκε το 2000 στην Ολυμπιάδα του Sydney ενημερώνοντας ζωντανά τους ακροατές του για τις εξελίξεις. Οι εργασίες ανάπτυξης του συστήματος βρίσκονται σε εξέλιξη και αναμένεται σύντομα η κάλυψη ολόκληρου του λεκανοπεδίου της Αττικής αλλά και η εξάπλωσή του σύντομα σε Βόλο και Θεσσαλονίκη. Από την στιγμή που ο δέκτης θα «κλειδώσει» τη συχνότητα εκπομπής του περιεχομένου DAB η μουσική απόλαυση είναι δεδομένη. Με τα μπουκέτα υπηρεσιών DAB γίνεται εφικτή η παροχή θεματικών υπηρεσιών όπως News, Sport, Jazz, Rock και Dance. Μπορούν δηλαδή να δημιουργηθούν προγράμματα που θα αφορούν για παράδειγμα ένα συγκεκριμένο είδος μουσική όπως Rock που θα «παίζουν» εικοσιτέσσερις ώρες το εικοσιτετράωρο μουσική Rock.
Επί του πρακτέου
Για να μπορέσουμε να ακούσουμε ένα σταθμό που εκπέμπει μέσο DAB θα πρέπει να έχουμε στην κατοχή μας ένα δέκτη DAB. Δέκτες DAB βρίσκονται διαθέσιμοι στην αγορά από το 1998. Στην ελληνική αγορά κυκλοφορούν αρκετά μοντέλα, κάποια άλλα όμως θα χρειαστεί να τα αναζητήσετε μέσο του διαδικτύου. Κυκλοφορούν αρκετά μοντέλα ράδιο/CD για το αυτοκίνητο και μερικά φορητά ραδιοφωνάκια DAB με μπαταρίες. Οι φίλοι του καλού ήχου έχουν ακόμα τη δυνατότητα να αποκτήσουν ένα επιτραπέζιο δέκτη DAB από εταιρείες όπως η Tag McLaren, Cambridge Audio και Arcam. Για να ακούσουμε τα προγράμματα DAB του KISS FM θα πρέπει να συντονίσουμε το DAB δέκτη μας στο κανάλι 13A. Σε ότι αφορά την λήψη από κινούμενο δέκτη για παράδειγμα από το ράδιο/CD ενός αυτοκινήτου, προβλήματα έχουν παρουσιαστεί στη σταθερή λήψη όταν αυτό κινείται με ταχύτητες πάνω από τα 140Km/h. Στην «δύσκολη» από πλευράς μορφολογίας Ελλάδα με πολλά νησιά και ορεινούς όγκους η δημιουργία ενός δικτύου DAB πανελλαδικής εμβέλειας αποτελεί πονοκέφαλο για τις τσέπες των Broadcasters μιας και σαφώς είναι απαραίτητη μια μεγάλη επένδυση. Όσο όμως ο πληθυσμός συγκεντρώνεται σε μεγαλύτερες πόλεις, δεν είναι δύσκολο να καλυφθεί η πλειοψηφία του.
Καλή Ανάσταση με υγεία. Χωρίς να θέλω να γίνομε βαρετός θα ήθελα να κάνω μια μικρή παρουσίαση του Digital Radio 473. Είναι μια προσπάθεια των φίλων του καλού και ποιοτικού ψηφιακού ραδιοφώνου που μετά από δοκιμές εκπέμπει σε 24ωρη βάση όποτε είναι αυτό τεχνικά δυνατό, από τα Βόρεια Προάστια της Αττικής με 14 ράδια στο κανάλι 8Β (197,6 Mhz) σε DAB+. Συγκεκριμένα μεταδίδει : 1) To 1st Greek New Age Radio με New Age κυρίως μουσική σε 128 kBit/s. 2) Το Classic Rock Florida με Rock μουσική σε 128 kBit/s. 3) Το Envy Radio με Pop μουσική σε 128 kBit/s. 4) To Radio Gold με Rock μουσική σε 64 kBit/s. 5) To Greek Oldies με παλιές Ελληνικές επιτυχίες σε 128 kBit/s. 6) To Soul Central με Soul μουσική σε 128 kBit/s. 7) To Melody Vintage με Γαλλική μουσική σε 128 kBit/s. 8) To More 103 με 80’s επιτυχίες σε 128 kBit/s. 9) To Radio 2.0 με Ιταλική κυρίως μουσική σε 128 kBit/s High Quality. 10) To Radio Stad με Pop μουσική σε 128 kBit/s. 11) To Sok 104.8 με Ελληνική μουσική σε 128 kBit/s. 12) To Swiss Jazz με Jazz μουσική σε 128 kBit/s. 13) To Velvet Radio με Ξένες… Συνέχεια »